Türkiye ile AB arasında imzalanan 18 Mart Geri Kabul Anlaşmasıyla başlatılan Türkiye’deki Mülteciler İçin Mali Yardım Programı (FRIT), AB içerisinde krize dönüştü.
İlk dilimi 2016-2017, ikinci dilimi 2018-2019 dönemini kapsayan 3 artı 3 milyar avro olmak üzere toplam 6 milyar avroluk kaynak, Türkiye’ye FRIT adı altında kullandırıldı. Ancak FRIT programının adında “Türkiye”nin geçmesi, AB içerisinde, projelerin onay sürecini etkileyen, sürekli bir tartışma konusuna dönüştürüldü.
KARA PROPAGANDA
SÖZLER TUTULMADI
Bu gelişmeler üzerine AB aday ülkesi olarak Türkiye’ye 2014-2020 arasını kapsayan Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı-IPA 2 dönemi için tahsis edilen 4.4 milyar avroluk üyelik fonunun 1.2 milyar avrosu doğrudan kesildi ve 3.2 milyar avro olarak uygulandı. Yine FRİT kapsamında Suriyeli mültecilere yönelik projeler doğrultusunda tahsis edilen 6 milyar avroluk kaynağın bugüne kadar sadece 4 milyar avrodan biraz fazlası kullandırılabildi. Kalan fonun da yine projeler üzerinden kullandırılması bekleniyor.
YENİ MEKANİZMA ARAYIŞI BAŞLADI
FRIT DİYEMEDİLER
Türkiye, Ürdün ve Lübnan’daki Suriyeliler için öngörülen bu fonun 3 milyar avrosunun Türkiye’deki Suriyelilere kullandırılacağı açıklansa da adına FRIT denilmedi. Halen öneri durumundaki bu kaynağın, yine FRIT adı altında mı kullanılacağı yoksa başka bir mekanizma adı altında mı uygulanacağı belirsizliğini koruyor. AB’nin fonun kullandırılması sürecinde tartışmalardan kaçınmak üzere “Türkiye” adının geçmediği yeni bir mekanizma arayışında olduğu kulislere yansıdı.
Yardıma onay yok
AB’de lobi yürütülüyor
AB’nin mülteciler için Türkiye’de kullandırdığı destek fonu, doğrudan FRIT programına geliyor ve projeler üzerinden kullandırılıyor. Ancak AB içerisinde Türkiye’ye fon kullandırılmaması için ciddi bir lobi yürütülüyor. FRIT programı adında Türkiye geçmesinden rahatsız olan bazı ülkeler, sunulan projelerin kaynak açılması için onayı sırasında direnç gösteriyor ve bloke mekanizmalarını devreye sokuyorlar. AB içinde Türkiye’ye fon vermeyiz diyenlere, kaynağın Suriyeli mülteciler için kullandırıldığına ilişkin yapılan açıklamalar ve izahlar ise kulak arkası ediliyor.