Barış Uygulama Konseyi (PIC) tarafından Bosna Hersek'teki iki entiteden biri olan RS'de, 9 Ocak'ın "Sırp Cumhuriyeti Günü" kabul edilmesi için entite sınırları içinde 25 Eylül'de referanduma gidilmesi kararına ilişkin açıklama yapıldı.
PIC, pazartesi günü Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegovic'in, referandum kararının anayasaya aykırı olduğu ve kararın ülkeyi ağır bir siyasi krize sürüklediğini belirttiği mektubuna cevaben "Bosna Hersek Anayasasına destek ve saygı" çağrısında bulundu.
Ülke anayasasının tüm entiteleri kapsadığı anımsatılan açıklamada, "RS yönetimine referandum yapmamaları çağrısında bulunuyoruz. Her ne kadar entiteler, kendi sınırları içerisinde kutlanacak günlere karar verebilme yetkisine sahipse de Bosna Hersek'in barış antlaşması ve anayasasına saygı duymaları gerekir." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, Rusya'nın ilgili açıklamaya dahil olmadığı belirtilerek, Bosna Hersek Anayasası hükümlerine saygı duyulması gerektiğinin altı çizildi.
Bosna Hersek yöneticilerine, sorunu anayasal çerçeve ve yapıcı diyaloglarla çözme çağrısı yapılan açıklamada, "Bosna Hersek'teki tüm tarafların, ayrımcılık ve aceleciliğe götüren söylemlerden uzak durmaları gerektiğini düşünüyoruz. Bunlar ülkede sadece kötü bir havanın oluşmasına neden olur." ifadesine yer verildi.
Açıklamada, ülkeyi bölmeye götürecek ve barış antlaşması hükümlerini çiğneyecek hiçbir durumun kabul edilmeyeceğine işaret edilerek, "Bosna Hersek haritasının yeniden çizilmesi söz konusu değil. PIC, ilgili referandum konusunun takibini yapmaya devam edecektir." değerlendirmesinde bulunuldu.
Sırbistan'da "referandum" toplantısı kararı
PIC'in yazılı açıklaması üzerine Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolic'in Başbakan Aleksandar Vucic'i olağanüstü toplantıya çağırdığı bildirildi.
Başkent Belgrad'daki cumhurbaşkanlığı binasında gece geç saatlerde gerçekleşen olağanüstü toplantıya, Dışişleri Bakanı Ivica Dacic ve İçişleri Bakanı Nebojsa Stefanovic'in de katıldığı ifade edildi.
Dacic, basına yaptığı açıklamada, PIC'in referandum açıklaması üzerine Nikolic'in olağanüstü toplantı düzenlediğini söyleyerek, Sırbistan'ı da ilgilendiren RS'deki referandum konusunun görüşüldüğünü belirtti.
Toplantıda bölgesel barış ve istikrarın ele alındığını kaydeden Dacic, "Sırbistan'ın ulusal çıkarlarını korumak adına belli başlı önlemlerin alınması gerektiğini değerlendirdik. Bu bağlamda, Bosna Hersek ve RS'deki Sırp siyasilerle perşembe günü kapsamlı bir toplantı yapılmasına karar verdik." dedi.
"Sırp Cumhuriyeti Günü Anayasa'ya aykırı"
9 Ocak 1992 tarihinde, Sırp Cumhuriyeti'nin kurulmasına ilişkin bildiri kabul edilmişti. 9 Ocak, bu nedenle bu entite içerisinde "Sırp Cumhuriyeti Günü" olarak kutlanıyor.
Anayasa Mahkemesi, geçen yıl kasım ayında aldığı kararla, Sırp Cumhuriyeti'ndeki Milli ve Dini Bayramlara İlişkin Kanunun Sırp Cumhuriyeti Günü'ne dair maddesinin "anayasaya aykırı" olduğunu bildirmişti. Mahkeme, gerekçeli kararında 1992 yılındaki bildirinin Boşnak ve Hırvat halklarının katılımı olmadan kabul edildiğini ve tek taraflı olduğunu belirtmiş, söz konusu kanunun ilgili maddesinin değiştirilmesini talep etmişti. Anayasa Mahkemesinin kararını kabul etmeyerek 9 Ocak'ı kutlamaya devam edeceklerini açıklayan Sırplar, son olarak Sırp nüfusun yoğun olduğu entite sınırları içerisinde referanduma gidilmesini kararlaştırmıştı.
Bu arada, Boşnak siyasiler, referandum kararının anayasaya aykırı olduğunu ve iptal edilmesi gerektiğini savunurken, Sırp Cumhuriyeti Başkanı Dodik ise referanduma gidilmesinin yasalara uygun olduğunu öne sürmeye devam ediyor.
Bosna'da defnedilenler doğru kişi olmayabilir Bosna Hersek'te Sırplara 'referandum' tepkisi