Türkiye’nin desteğiyle 2020’de sona erdirilen Karabağ’daki yaklaşık 30 yıllık Ermeni işgalinin ardından bölgede inşa çalışmaları başladı. Dağlık Karabağ’da tarihi şehirler aslına uygun olarak ayağa kaldırılıyor. Türkiye’yi Azerbaycan’a karadan bağlayıp Orta Asya’yla bütünleştirecek Zengezur Koridoru’nda da büyük mesafe kat edildi. Zengezur Koridoru’nun açılması için gerekli otoyolların büyük kısmı, Türkiye-Azerbaycan işbirliğiyle bitirildi. Demir yolları için de adımlar atılacak. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasında kalan bölgenin güney sınırından geçecek koridorla, Türkiye’nin yüz yıllık hedefi gerçek olacak.
TÜRK DÜNYASINI BİRLEŞTİRECEK
Türkiye’nin Orta Asya ile bütünleşme politikası yüzyıl önce Cumhuriyet’in kurulduğu döneme kadar uzanıyor. Zengezur Koridoru ile Türkiye-Nahçıvan-Azerbaycan hattı sayesinde İstanbul’dan Bakü’ye, Bakü’den Orta Asya’ya kesintisiz ulaşım sağlanacak. 300 milyonluk Türk dünyası, binlerce yıllık tarihi ve kültürel bağları ile birlikte ekonomik olarak da birleşecek, Türkiye ile Orta Asya bütünleşecek. Asya ile Avrupa arasında Türkiye’nin köprü olduğu yeni bir geçiş koridoru ile trilyonlarca dolar ticaret hacminin oluşacağı Londra’dan Pekin’e kıtalar birleşecek. Bu gelişmeler başta Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere bölgedeki tüm ülkeleri ekonomik olarak olumlu etkileyecek.
BAĞIMSIZ VE KARARLI DIŞ POLİTİKA GEREKİYOR
Merkezinde Türkiye’nin olacağı tüm bu kazanımlar ancak Türkiye’nin son dönemde yürüttüğü bağımsız ve kararlı dış politikanın devamıyla elde edilebilecek. Çünkü Türkiye’nin Orta Asya ile bütünleşmesini ve kazanımların merkezinde olmasını istemeyen, gözünü 14 Mayıs’ta Türkiye’de yapılacak seçimlere çevirmiş ülkeler var. “Türkiye’de hükümet değişsin, Türkiye Zengezur iddiasından vazgeçsin” isteniyor. Türkiye ise Azerbaycan’la güç birliği yaparak koridoru açmakta kararlı duruyor. Bölgedeki etkinliği gün geçtikçe artan, sahada ve masada söz sahibi haline gelen Türkiye’nin, elde ettiği kazanımları korumak ve yeni kazanımlar elde edebilmek için bu kararlı duruşu devam ettirmesi gerekecek.
14 MAYIS BELİRLEYECEK
Türkiye ile Azerbaycan dışındaki ülkelerin tavrı ve Türkiye’deki muhalefetin dışa kapalı dış politika vaatleri göz önüne alınınca Zengezur Koridoru ancak Türkiye’nin bugün yürüttüğü kararlı ve bağımsız dış politikanın devamı ile açılabilecek. Akdeniz’de, Libya’da, Suriye’de, Irak’ta, Türkiye’nin bugün var olduğu birçok coğrafyanın olduğu gibi Zengezur’un kaderini de 14 Mayıs belirleyecek. Ya ‘Bağımsız Türkiye’ mücadelesinin devamıyla Türkiye’den Asya’ya, Türkeline Zengezur’dan bir kapı açılacak ve yüz yıllık hedef gerçek olacak ya da ‘Ne denirse yapan Türkiye’ anlayışına Zengezur da kurban edilecek, belki de bir yüz yıl daha Zengezur hayal olarak kalacak.
ATATÜRK DE SAVUNUYORDU
Zengezur Koridoru, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıllardan beri ön planda olan bir güzergâh. Türkiye’nin, Türki cumhuriyetlere açılma ve Orta Asya ile bütünleşme politikası kapsamında Cumhuriyet’ten bu yana hayata geçirmek istediği hedeflerden biri. Zengezur, 1921 yılında Türkiye ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’nın da en önemli maddeleri arasında yer alıyordu. Atatürk de Türkiye ile Azerbaycan’ın kara sınırı olmasını, Türkiye-Azerbaycan-Orta Asya-Türkistan Bölgesi arasındaki ulaşımın sağlanmasını ve korunmasını istiyor, özellikle Nahçıvan’ın Ermenistan’a bırakılmaması gerektiğini savunuyordu.
BÖLGE ÜLKELERİNİ KALKINDIRACAK
Türkiye ve Azerbaycan, İkinci Karabağ Zaferi’yle zabıt altına alınan Zengezur Koridoru’nu açmakta kararlı duruyor. İki ülke koridorunun bir an önce açılması için yoğun gayret sarf ediyor. Azerbaycan bu koridor için gerekirse yeniden savaşabileceklerini beyan ediyor. Koridor, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasına inşa edilmeye başlanan kara yollarının yanı sıra inşa edilmesi planlanan demir yolu ulaşım ağlarıyla açılacak. Koridorun açılması için gerekli otoyolların büyük kısmı Türkiye ve Azerbaycan işbirliği ile bitirildi. Açılacak koridor, Türkiye ile birlikte bölge ülkelerinin ekonomisine de önemli katkı sağlayacak.
KARARLI DURUŞ DEVAM ETMELİ
Zengezur Koridoru, bölge ülkelerinin tavrı ve Türkiye’deki muhalefetin içe kapanık dış politika perspektifi göze alınınca ancak Türkiye’nin bugün yürüttüğü kararlı dış politikanın devamı ile açılabilecek. CHP Türkiye’nin Karabağ politikasını eleştirdiği için 14 Mayıs’ta Zengezur’un kaderi de oylanacak.
Rusya sıcak bakıyor, İran istemiyor
Asya ile Avrupa arasında yeni bir geçiş olacağı öngörülen Zengezur Koridoru’na Rusya da sıcak bakıyor. Rusya, İkinci Karabağ Savaşı’nın ardından Azerbaycan ile Ermenistan arasında imzalanan ateşkes anlaşmasının da garantörü durumunda. Ermenistan ise imzaladığı ateşkes anlaşmasında bulunan ‘Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki ulaşım ağlarının açılması’ maddesine rağmen Zengezur Koridoru’nun açılmaması için adeta direniyor. Zaman zaman sınır hattında gerginlik çıkarıyor. Anlaşmanın Zengezur’u işaret etmediğini, Zengezur’un Ermenistan toprağı olduğunu söylüyor. Bölgenin bir diğer ülkesi İran ise koridorun açılmasına tamamen karşı. Nüfusunun yüzde 40’ını Azerbaycan Türklerinin oluşturduğu İran, kuzeyinde Azerbaycan’ın Zengezur Koridoru ile güçleneceğini, bunun kendisine tehdit oluşturacağını düşünüyor. İran, Türkiye’nin Zengezur Koridoru üzerinden Orta Asya ile bağlarının kuvvetlenmesini de istemiyor.