Sakarya Gaz Sahası’ndaki Tuna-1 kuyusunda 21 Ağustos 2020’de 320 milyar metreküp olarak duyurulan doğalgaz keşfi, 17 Ekim 2020’de ilave 85 milyar keşifle 405 milyar metreküpe, Amasra-1 kuyusundaki 135 milyar metreküplük keşifle de 540 milyar metreküpe ulaştı. Keşiflerle eş zamanlı olarak gazı karaya, oradan da şebekeye ulaştıracak tesis çalışmaları başlatıldı. Bu çerçevede Türkiye, Karadeniz gazında hafta başı tarihi bir gün daha yaşadı. Denize ilk boru indirme ve kaynak törenine şahitlik ettik.
HEM DENİZDEN HEM KARADAN
Türkiye’ye nefes aldıracak bu zenginlik için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı adeta nefes almadan çalışıyor. Bakanlık hem deniz altında, hem de karada çalışmaları eş zamanlı yürütüyor. Gazın kara ile buluşacağı nokta olan Filyos Limanı’ndaki tesisleşme çalışmaları, örümcek ağını andırıyor. Yetkililer, çalışmaların eş zamanlı yürütülmesinin gerekliliğini, “Birisi bittikten sonra diğeri başlayacak olsa, bu proje 8-10 yılda bitmez” diye özetledi. Alanda çalışan yetkililer, dikkat çeken bilgiler verdi:
ÜÇ AYRI BORU HATTI OLACAK
Borulama işinin yıl sonuna kadar bitirilmesi planlanıyor. Deniz altına tek değil, 3 hat olacak şekilde boru döşeniyor. Gazı taşıyacak 16 inçlik bir boru hattı bulunuyor. Onun yanında yardımcı olmak üzere çeşitli kimyasal maddelerin sahaya gönderileceği başka bir hat bulunuyor. Üçüncü hattan ise sahadaki bu işler denetlenecek, izlenerek kontrol görevi yürütülecek. BOTAŞ bir taraftan da Zonguldak’taki ana hatta bağlantı için 35-36 kilometrelik başka bir hat üzerinde çalışıyor. Borular gelmiş, güzergahları belirlenmiş, çalışmalar hızla devam ediyor.
Vana montajı çok hassas
Kuyulara ilk önce kuyu başı vanalar indiriliyor. Bu vanalar ilk iş kuyu başını temizliyor. Ardından robotlar kuyunun içini temizlemeye başlıyor. Kuyu başı açıldıktan sonra aşağı indirilen 65 tonluk vana, buraya oturtuluyor. Bu aşama çok hassas. Çünkü her açıdan en, boy ve yönün doğru olması gerek. Tüm testler bittikten sonra kuyu başı üretime hazır hale geliyor. Bir de denize indirilen manifolt var. Bu parça da 230-250 ton arasında. Dibe 3-4 robot birlikte indiriyor.
Personel sayısı artacak
Karada ve denizde çalışanların toplamı 5 bin 200. Bunun 1800’ü deniz operasyonlarında görev alıyor. Çalışmalara 25 gemi katılıyor. Filoda 12-13 helikopter de bulunuyor. Personel ve malzemelerin nakli havadan sağlanıyor. Sona yaklaştıkça ekip ve ekipman sayısı daha da artacak. 1 ay sonra gemi sayısının 45’e, personel sayısının da 1000-1500 daha artması bekleniyor. Çalışmada Türklerin yanısıra yabancılar da yer alıyor. Kendi ülkesinin vatandaşlığını bırakıp Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını seçen Avrupa ve Asya ülkelerinden 16 kişi sahada.
Su altında robotlar çalışıyor
Keşifte olduğu gibi gazın evlere ulaştırılmasında da asıl çalışma Karadeniz dibinde yürütülüyor. Göze çarpmayan bu çalışmalar oldukça ilginç. 2 bin 200 metre derinliğe ekipman yerleştiriliyor. Ekipmanın bir ucundan öbür ucuna mesafe 12 kilometreyi buluyor. Bu işler tamamıyla robotlar marifetiyle yapılıyor. Çalışmalar suyun altında blok şeklinde bölünmüş. Birinci bloğun Faz-1’inde işlerin yüzde 66’sı tamamlandı.