Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini öngören anayasa değişikliğinin kabul edildiği 2017 yılından beri, muhalefet yeniden parlamenter sistemi geri getirme iddiasını dilinden düşürmüyor. Aradan geçen dört yıllık süreçte nasıl bir parlamenter sistem önerdiklerine ilişkin tek satır yazılı metin ortaya koyamayan muhalefet, HDP’nin de içinde yer aldığı bir anayasa değişikliği taslağına ise şiddetle karşı çıkıyor.
OLMAYAN MAKAMA ADAY
REFERANDUM İÇİN 362 MİLLETVEKİLİ LAZIM
Son Anayasa değişikliği ile TBMM’de milletvekili sayısı 600’e çıkarıldı. Anayasa değişikliği için Meclis’te 401 milletvekilinin evet oyuna ihtiyaç var. Anayasa değişikliğini referanduma sunmak için ise en az 361 milletvekilinin onayı gerekiyor. Muhalefet düşündüğü Anayasa değişikliği için yapılacak seçimlerde Meclis Başkanı’nı da göz önünde bulundurduğumuzda en az 362 milletvekili çıkartması gerekir. Sıfır fire ile değişiklik Meclis’te kabul edilirse, referandum süreci başlayacak.
HDP BUNUN NERESİNDE OLACAK
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
Peki süreç nasıl işleyecek? 2023’ün Haziran ayında seçimler var. Cumhur İttifakı’nın dışındaki partiler seçim sonucunda en az 362 milletvekili çıkaracak. Seçim sonuçları kesinleştikten sonra Meclis yönetiminin oluşması için genel kurul çalışmaları başlayacak. Önce Meclis başkanı akabinde Meclis’in diğer organları için seçimler yapılacak. Meclis yönetimi oluştuktan sonra siyasi partiler kanun teklifleri vermeye başlayacaklar. Muhalefet bloğu, parlamenter sistemi ön gören Anayasa değişiklik teklifini Meclis Başkanlığı’na sunacak. Komisyon ve genel kurul aşamalarının ardından, en az 361 milletvekilinin oyuyla kabul edilen Anayasa değişikliği referanduma sunulacak. Referandumdan yüzde 50+1 ile değişiklik kabul edilirse yeni anayasa yürürlüğe girecek.
Hesabı nasıl yapmışlar?
Değişikliği referanduma sunmak için en az 361 vekilin ‘evet’ demesi gerek. En yoldaş ankette böyle ihtimal yok. Üstelik milletin seçtiği Cumhurbaşkanı’nın tüm yetkilerini Akşener’e devretmeyi kabul etmesi gerekecek.
Cumhurbaşkanını kim seçecek?
MECLİS’TE ÇOĞUNLUK CUMHUR İTTİFAKI’NDA OLURSA NE OLACAK
Seçilmiş Cumhurbaşkanı ile mi yollarına devam edilecek, yoksa cumhurbaşkanı seçimini tekrar eskisi gibi Meclis’e mi verileceği de belirsiz. Seçimlerin ilk turunda Meclis’te Cumhur İttifakı çoğunluğu elde eder, seçimler ikinci tura kalırsa, muhalefetin nasıl bir tavır takınacağını kestirmek zor. Parlamenter sistem arzulayan muhalefet, sistem değişikliği için ısrarlı olacak mı?