En düşük emekli maaşını 12 bin 500 liraya çıkaran hükümet, zam oranını belirlerken bu kişilerin durumunu da analiz eden bir çalışma yaptı. Çalışmada, emeklilere Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bütçesinin yüzde 63'ünün ayrıldığı görüldü. Genel Sağlık Sigortası (GSS) giderleri ise yüzde 25'i buldu.
FATURALI ÖDEME ÜÇÜNCÜ SIRADA
Kurum bütçesinden ayrılan en büyük üçüncü pay yüzde 7 ile faturalı ödemeler oldu. Çalışamaya göre, emekli aylıkları için 2023 yılında 1 trilyon 408 milyar 624 milyon lira ayrıldı. Sağlık giderlerine ayrılan tutar 553 milyar 143 milyon lira olarak gerçekleşti. Aylıklara yapılan ek ödeme de 58 milyar 969 milyon lira tutarında hesaplandı.
PRİM GELİRİ AZALACAK
Ek zam oranı belirlenirken yapılan çalışmada yer alan tespitlere göre; emekli sayısı 2022 yılından bu yana Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) uygulamasının etkisiyle yüzde 147 artarak 16 milyon 155 bine yaklaştı. EYT kapsamında önümüzdeki 17 yılda toplam 4,8 milyon kişinin emekli edilmesi bekleniyor. EYT dolayısıyla söz konusu sigortalıların emeklilik tarihleri ortalama 6 yıl erkene çekildi. EYT düzenlemesinin beraberinde getirdiği emekli sayısındaki artış ve çalışan sayısındaki düşüşle birlikte SGK’nın prim gelirleri azalacak. Emekli maaşı ve sağlık ödemeleri ise artacak.
EYT uygulaması ile 2023 yıl sonu itibarıyla yaklaşık 2 milyon sigortalıya aylık bağlandı. Söz konusu sigortalıların ortalama yaşı 48,1 oldu.
Maaşlara 401 milyar
Hesaplamalara göre 401,7 milyar lira maaş ödemesi, 13,7 milyar lira iki dini bayramda ödenen ikramiyeler ve 162 milyar lira tutarında prim kaybı söz konusu. Ekonomi yönetiminin çalışmasına göre, Türkiye'de toplam emekli sayısı, 16 milyon 154 bin 322 kişi. Çalışan-emekli oranı ise, 2008'de 1,87'den 2024 itibarıyla 1,63'e düştü. Bu oranın düşüşü, EYT sonrasında hızlandı.