Salgın döneminde yıldızı parlayan teknoloji şirketlerinde, işten çıkarma dalgası büyüyor. Toplam piyasa değeri 9,3 trilyon doları bulan Facebook, Apple, Google, Microsoft ve Amazon gibi devler, tasarruf tedbirlerine önce beyaz yakalılardan başladı. Özellikle geçtiğimiz yılın ikinci yarısından itibaren yoğunlaşan toplu işten çıkarmalara, 2023’te de devam edilmesi bekleniyor. Pandemi sürecinde tavan yapan firma kârlılıkları, normalleşmeyle birlikte gerilemeye de başladı. Kısıtlamalar döneminde teknoloji ürünlerine ilginin azalması birçok şirketin satışlarını olumsuz etkiledi.
MALİYET ARTIŞLARI KÂRLARI ERİTTİ
Çin’de başlayan çip krizi ve tedarik sorunlarına küresel ekonomideki resesyon da eklenince, azalan tüketimle beraber teknoloji şirketleri çareyi, beyaz yakalıları işten çıkarmada buldu. Son birkaç yıldır gelir artışları sert bir şekilde gerileyen teknoloji firmaları, yüksek maliyetlerle de karşı karşıya kaldı. Enflasyonist dönemde kişisel tasarruf nedeniyle harcamaların düşmesi, yapay zekanın iş dünyasında daha fazla kullanılması toplu işten çıkarmaların bir diğer nedeni olarak görülüyor.
2023’TE DE DEVAM EDECEK
Google 12 bin, Microsoft 10 bin, Meta 11 bin, Amazon 17 bin, HP 6.000 kişinin işine son vereceğini duyurmuştu. Sonrasında Snapchat 1.200, İsveç merkezli müzik platformu Spotify da 600 personele kapıyı gösterdi. 2023’ün ilk toplu işten çıkarmasını e-ticaret devi Amazon yaptı. Firma, 18 binden fazla personelle yollarını ayırdı. 2022’nin son çeyreğinde büyüme yakalayamayan IBM ise 3 bin 900 çalışanı çıkardı. Ayrıca, merkezi ABD'de bulunan online ödeme sistemi PayPal, 2 bin personelini işten çıkaracağını duyurdu. Teknoloji sektörünü takip eden Layoffs.fyi sitesinin verilerine göre teknoloji şirketleri, 2022'nin başından bu yana 237 binden fazla çalışanının işine son verdi.
Satışlar geriledi
Şirketlerin cirolarının tavan yaptığı pandemi sonrasındaki aldığı kararlar küresel piyasalar tarafından da yakından izleniyor. Örneğin Apple’ın, 2021’in Nisan-Haziran dönemi bilançosu, 2020’nin aynı dönemine göre yüzde 36 artarak 81,4 milyar dolara ulaşmıştı. Şimdilerde ise, düşen şirket gelirlerinin etkilerinden söz ediliyor. Söz konusu toplu kıyımın en önemli nedeni ise teknoloji devlerinin gelirlerinin önemli oranda düşmesi olarak gösteriliyor. Meta şirketi, 11 bin çalışanının işine son vereceğini açıkladı. Örneğin, Samsung, 2022 yılını önemli bir düşüşle kapattığını duyurdu. Intel, küçülme politikalarıyla yıl sonunda toplam 3 milyar dolar, 2025’e kadar ise 10 milyar dolar tasarruf etmeyi planlıyor.