Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, 2023 yılına ilişkin üçüncü enflasyon raporunu açıkladı.
TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın sunumunda öne çıkan ifadeler şunlar oldu:
TCMB'de temel amacımız fiyat istikrarıdır. Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için parasal sıkılaştırma sürecine başladık. Parasal sıkılaştırmayı kademeli olarak güçlendireceğiz. Seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırmaya devam edeceğiz. Öngördüğümüz dezenflasyon öncesi geçiş sürecindeyiz. Dezenflasyon zeminini dikkatle oluşturuyoruz. Enflasyon kısa vadede bir yükseliş gösterebilir.
Enflasyonda ana eğilim iyileşmesi 2024 ikinci çeyrekte
Enflasyonda ana eğilim iyileşmesini 2024 yılı ikinci çeyreğinde hissedeceğiz. Sıkılaştırma etkisinin bir kısmı 2023 sonunda hissedilecektir. Dezenflasyon süreci dönemine girildiğinde, göreli fiyatlarda geçici düzeltmeler yerini kur istikrarı, iyileşen cari denge, mali disiplin, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve artan rezervlere bırakacaktır. Dezenflasyon sürecinde enflasyonun ana eğilimi ve beklentiler tutarlı bir şekilde iyileşmeye başlayacaktır.
Enflasyondaki düşüşün iki ana nedeni
Enflasyondaki gerilemede döviz kurundaki istikrar ve gerileyen küresel emtia fiyatları etkili olmuştur. Geniş kapsamlı gösterge seti Haziran ayında enflasyonun ana eğiliminde güçlenmeye işaret etmiştir. Göstergeler tüketimde ivmelenmeye işaret etmiştir. Toplam arz ise daha ılımlı seyretmektedir. Toplam talep koşulları enflasyonist düzeyde seyretmektedir. Talebin arzdan daha hızlı gelişmesi enflasyon üzerinde risk oluşturmaktadır.
2025 yılı sonrası istikrar dönemi
2025 yılı sonrasını ise istikrar döneminin başlangıcı olarak görüyoruz. Bu dönemde enflasyondaki gerileme hızlanırken, öngörülebilirlik artacaktır. Kalıcı olarak gerileyen enflasyona, yatırımlar ve nitelikli büyüme eşlik edecektir.
Cari dengede belirgin iyileşme öngörüyoruz
Seçici kredi adımlarımızın iç talebi dengeleyeceğini öngörüyoruz. Yılın ikinci yarısında cari işlemler dengesinde belirgin bir iyileşmeyi öngörmekteyiz. Ücret artışlarının çoğu önümüzdeki birkaç ayda fiyatların çoğuna yansıyacaktır. Hizmet enflasyonu mal enflasyonuna göre katılık arz etmektedir. Yayılım endeksi hizmet endeksi için tarihsel ortalamayı aşmaktadır.
Tüm araçlar enflasyon hedefe düşene kadar kullanılacak
Parasal sıkılaştırma süreci döviz kurundaki istikrarı destekleyecektir. Dezenflasyon enflasyon beklentilerinin çıpalanmasıyla hızlanacaktır. Fiyat istikrarı makro istikrarın olmazsa olmazıdır. Enflasyon beklentileri de katılık göstermekte ve bir süredir yükselmektedir. Tüm araçlar enflasyon hedefe düşene kadar kullanılacaktır.
Sıkılaştırma ile mevduat faizleri 12 puan geriledi
Sıkılaştırma adımları sonrası mevduat faizleri 12 puan gerileyerek yüzde 30 seviyelerine geldi. Makro ihtiyati çerçevedeki sadeleşme politika faizinin etkinliğini artırmıştır. Makro ihtiyati çerçevedeki sadeleşme politika faizinin etkinliğini artırmıştır.
Seçici kredi adımlarımızla kredi genişlemesinin enflasyon üzerindeki etkilerini kontrol etmekteyiz. Parasal sıkılaştırma sürecinde kademeli faiz artışlarını miktarsal sıkılaşma ve seçici kredi adımlarıyla daha bütünsel hale getiriyoruz.
Zorunlu karşılık adımıyla sistemden 500 milyar TL çekilecek
Mevduat faizleri enflasyon beklentileri ile uyumlu seviyelere geldi. Mevduat faizlerinin dolarizasyonu artırmayacak bir seviyede olmasını önemsiyoruz. Bu yüzden miktarsal sıkılaştırma kararı verdik. Zorunlu karşılık adımıyla sistemden 450-500 milyar TL çekilecektir. Rezervler Haziran'dan beri güçlü bir artış göstermektedir.
Yıl sonu enflasyon tahmini
2023 ortalama ham petrol fiyat tahmini 78,1 dolardan 79,4 dolara, yıl sonu gıda enflasyon tahmini yüzde 27,92dan yüzde 61,5'e, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3'ten yüzde 58'e çıktı. 2024 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 8,8'den yüzde 33'e yükseltildi. 2025 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 15 oldu.