Merkez üssü Çin olarak gösterilen enerji krizi doğal gaz piyasasında fiyatları rekor seviyelere çıkarırken, Avrupa genelinde vadeli doğal gaz fiyatları megavatsaat başına 100 avroyu geçerek rekor tazeledi. Küresel çaptaki enerji krizini değerlendiren Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, Uzak Doğu pazarında Çin ağırlıklı olmak üzere LNG’ye yoğun talep gerçekleştiğini ve arz-talep dengesinin bozulduğunu ifade etti. Enerji krizinini en derinden hissedildiği ülkenin İngiltere olduğuna dikkat çeken Akyener, Avrupa genelindeki liberal piyasa anlayışının krizi derinleştirdiğini ifade etti. Avrupa ve Uzak Doğu pazarında doğal gaz fiyatlarının eşitlendiğini aktaran Oğuzhan Akyener, “Çin elektrik üretememesi sebebiyle LNG’den uranyuma kadar pek çok kaynağın fiyatını yükseltti” dedi.
KONTRATLAR 3 İLE 6 AYDA BİR GÜNCELLENİYOR
ARTIŞI YÖNETMESİ ZOR DEĞİL
Türkiye’nin dünyadaki pek çok ülkeden daha temiz elektrik tükettiği bilgisini paylaşan Oğuzhan Akyener, şöyle konuştu: “Elektriğin yüzde 40 tan fazlası yenilenebilir kaynaklardan, yüzde 22’si ise doğal gazdan üretiliyor. Bir artış illaki yaşanacak fakat yönetmesi zor değil. Elektrikten doğal gaz üretimini azaltıp, kış ayları için Azerbaycan ve Rusya dan tedarik hacmi arttırılarak, bu süreç AB’ye kıyasla çok daha başarılı şekilde yönetilebilir. Türkiye’nin AB’deki hub fiyat mekanizmasından farklı olarak, doğal gaz alımının da yüzde 83’lük bölümü petrol fiyatları merkezli kontratlar üzerinden karşılanıyor. Bu sebeple fiyat krizi sebebiyle arz güvenliğine ilişkin bir sorun yaşanacağını tahmin etmiyoruz.”
SOSYAL TARİFEYE GEÇİLEBİLİR
SEBEP ARZ-TALEP DENGESİZLİĞİ
Enerji piyasasındaki bozulmanın salgın süreciyle birlikte başladığının altını çizen Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği (PETFORM) Genel Sekreteri Murat Kalay, rekor fiyatların arz-talep dengesizliği sonucu oluştuğunu kaydetti. Çin, Japonya ve Güney Kore tarafından spot LNG’ye ciddi bir talep olduğunu aktaran Kalay, özellikle Avrupa’da yüksek maliyetli doğal gazın son tüketiciye yansıtılmaya başlandığını açıkladı. Kalay, Türkiye’nin son yıllarda gerçekleştirdiği altyapı yatırımlarıyla stok kapasitesini artırdığı ve sistemsel anlamda çeşitliliği gerçekleştirdiğini kaydetti.