Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve bazı OPEC dışı üretici ülkelerden oluşan OPEC grubunun, dünya genelinde etkisini sürdüren yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle düşük seyreden petrol talebine karşı mevcut üretim kesintisini en az 3 ay daha uzatması bekleniyor.
KRİTİK TOPLANTI YARIN
Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülke, yarın ve salı günü video konferans yöntemiyle bir araya gelerek küresel petrol piyasasındaki arz fazlası ve salgın kaynaklı zayıf kalmaya devam eden petrol talebi gibi konuları değerlendirecek.
OPEC adıyla bilinen ve 23 ülkeden oluşan grubun gerçekleştireceği toplantıdan, 31 Aralık'ta sona erecek günlük 7,7 milyon varillik üretim kesintisinde sürenin mart sonuna kadar uzatılması kararı çıkması bekleniyor.
Daha önce kararlaştırılan "1 Ocak 2021'den itibaren üretimi artırarak kesinti miktarını günlük 5,8 milyon varile indirme" planını erteleme eğilimindeki grubun, piyasaların durumu nedeniyle mevcut kesinti miktarında süreyi gelecek yılın ikinci yarısına kadar uzatma ihtimali de bulunuyor.
DNB Markets Kıdemli Petrol Analisti Helge Andre Martinsen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, OPEC grubunun fikrinin değişmesinde iki önemli gelişmenin etkili olduğunu söyledi.
Martinsen, Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamında özellikle Avrupa ülkelerinde alınan tedbirlerin kısa vadede petrol talebi görünümünü zayıflattığını ve mevcut üretim kesintisi anlaşmasından muaf tutulan Libya'da hızla artan üretimin arz fazlalığına neden olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:
"Zayıflayan talep görünümü ve arz fazlalığının oluşturduğu endişe, OPEC grubunun üretim kesintisini azaltma planını yeniden gözden geçirmesine neden oldu. Şimdi OPEC grubunun planda değişikliğe gitmesini ve 2021'in birinci çeyreğinin sonuna kadar günlük 7,7 milyon varillik üretim kesintisine devam etmesini bekliyoruz."
Rusya ve Suudi Arabistan'ın OPEC grubunun fiili liderleri olduğunu ve mevcut anlaşmada Rusya'nın ön onayı olmadan hiçbir değişikliğin yapılamayacağına dikkati çeken Martinsen, "Bu nedenle Rusya'nın toplantıda ortak bir kararın çıkmasında etkili olmasını ve OPEC grubunun kararlarını desteklemeye devam edeceğini umuyoruz." diye konuştu.
Martinsen, mevcut anlaşmanın 3 ay daha uzatılmasının piyasalar tarafından beklenen bir karar olduğunu ve bu nedenle petrol fiyatları üzerinde nötr bir etkiye sahip olacağını kaydederek, "Ancak OPEC grubu 1 Ocak 2021'den itibaren üretim miktarını artırmaya karar verirse petrol fiyatlarında varil başına 3-4 dolarlık aşağı yönlü bir hareketlenme öngörüyoruz. Diğer taraftan, grup 6 ay daha uzatma kararı alırsa petrol fiyatlarında varil başına 1-3 dolarlık bir yukarı yönlü bir risk görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Bağımsız Petrol Piyasası Analisti Gaurav Sharma da Kovid-19 salgınının etkisini yitirmesi sonrasında küresel petrol talebinde artış bekleyen OPEC cephesinde birçok fikir ayrılığı bulunduğunu söyledi.
Buna rağmen yakın zamanda etkili bir aşıya erişimin mümkün olup olmayacağı ve hayatın ne zaman normale döneceği konusunda devam eden belirsizliklerin tarafları bir araya getirdiğini ifade eden Sharma, "Sonuç olarak, 2021'in ilk çeyreğinde, küresel petrol piyasasının geleceğine ilişkin tablo netleşene kadar OPEC grubunun üretim seviyelerini ve kotalarını mevcut seviyede tutması oldukça muhtemel. Dolayısıyla, mevcut üretim kesintisi anlaşmasına devam edilmesi OPEC toplantısından çıkabilecek en olası sonuç olarak görünüyor." dedi.
Sharma, anlaşmaya ilişkin Rusya'nın tutumuna da dikkati çekerek, "Rusya'nın daha yüksek üretim seviyelerini tercih ettiği biliniyor. Ancak ülkenin şimdilik mevcut anlaşmaya sadık kalmaya devam etmesi bekleniyor. Ancak gelecek yıl petrol talebi artmaya devam ederse, üretim miktarının artırılması için Rusya'nın sesi daha gür çıkacaktır." ifadelerini kullandı.
Rusya'nın yanı sıra OPEC'in ikinci en büyük petrol üreticisi Irak da toplantıdan çıkacak karar konusunda endişeli. Irak Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Ali Allavi hafta içi katıldığı bir toplantıda, "herkese tek beden" bir anlaşma yerine OPEC grubunun üretim kotasına ilişkin karar verirken anlaşmaya taraf ülkelerin ekonomik ve politik durumlarını da göz önünde bulundurması gerektiğini söylemişti.
Toplantıdan ne karar çıkarsa çıksın talebin, petrol piyasasını etkileyen en büyük etken olarak kalmaya devam edeceğini kaydeden Sharma, şöyle devam etti:
"Gelecek yılın birinci ve ikinci çeyreğinde petrol talebinin gidişatına dair daha net sinyaller alınana kadar, petrol üreticilerinin tek yapabileceği tüketici tutumlarını izlemek olacaktır. Dahası, etkili bir Kovid-19 aşısı yaygın olarak herkesin erişimine sunulsa bile 2021'de, salgın öncesi talep seviyelerine, yani 2020'nin ilk çeyreğindeki seviyelere kısa sürede ulaşılması olası görünmüyor. Piyasalar ise OPEC grubunun bu gerçeğin farkında olduğu konusunda şüpheli."
Sharma, petrol fiyatlarına ilişkin de, "Şu anda fiyatlamanın OPEC ve Rusya'nın birlikte hareket etmesi üzerinden oluştuğu piyasada, petrol fiyatlarının kısa vadede 40-50 dolar bandında sabitlenmesi öngörülüyor." değerlendirmesinde bulundu.