Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'de "İsrail'le bağlantılı" ticari gemilere saldırıları sonrası denizcilik şirketlerinin seferlerini askıya alması veya rotalarını Ümit Burnu'na kaydırmalarıyla Kızıldeniz'deki gemi trafiği Aralık 2023'te yüzde 20 azaldı.
AA muhabirinin gemi takip ve denizcilik analiz sağlayıcısı MarineTraffic'ten edindiği verilere göre, Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'den geçen ticari gemilere yönelik saldırılarının ardından, çok sayıda gemicilik şirketinin buradaki seferlerini durdurma kararı almasıyla özellikle Aralık 2023'ün ikinci yarısında gemi trafiği gözle görülür şekilde azaldı.
Kızıldeniz'deki trafiğin azalmasında konteyner gemilerinin Kızıldeniz'den geçişleri durdurarak rotalarını Ümit Burnu'na çevirmeleri en etkili faktör oldu.
MarineTraffic verilerine göre, Aralık 2023'te Kızıldeniz'den geçen konteyner gemilerinin sayısı Aralık 2022'deki gemi sayısına göre yüzde 25 geriledi.
Bu dönemde, Kızıldeniz'den geçen ro-ro gemilerinin sayısı da yüzde 25 azalırken, sıvılaştırılmış doğal gaz, LPG, kuru ve yaş yük gemilerinin sayısında önemli bir değişim görülmedi.
Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'de Babu'l Mendep Boğazı'nda "İsrail'le bağlantılı" gemilere saldırıları sonrası Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk, dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company (MSC), Alman taşımacılık şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM ve İngiliz enerji şirketi bp, bölgedeki seferlerini askıya alma kararı almıştı.
Şirketlerin bu kararları sonrası Kızıldeniz'deki günlük gemi trafiği ise Aralık 2023'ün ikinci yarısında, ayın ilk yarısına göre yüzde 20 azaldı. Kızıldeniz'deki gemi trafiğinde 16 Aralık 2023 itibarıyla hızla düşüş görüldü.
Kızıldeniz'de 1 Aralık'ta seyahat eden gemi sayısı 646 iken, bu sayı 16 Aralık'ta 681'e kadar yükseldi. Kızıldeniz'deki toplam günlük gemi sayısı 31 Aralık'ta 521'e kadar düştü.
Gemi trafiği söz konusu bölgede günlük olarak bulunan ve seyir halindeki toplam gemilerin sayısını ifade ederken, Kızıldeniz'i ay boyunca kullanan toplam gemi sayısı, giriş yapan her geminin bir kez sayıldığı anlamına geliyor.
Ümit Burnu'ndan geçişler yüzde 27 arttı
İngiltere merkezli denizcilik veri sağlayıcısı Lloyd's List Intelligence verilerine göre de gemi trafiği 25-31 Aralık haftasındaki keskin düşüşle ay içinde yüzde 20 yavaşladı.
Konteyner gemilerinin Kızıldeniz'deki geçişlerinin Ümit Burnu'na yönlendirilmesinin ardından, Ümit Burnu'ndan gemi geçişlerinde, 25-31 Aralık haftasında bir önceki haftaya göre yüzde 27 artış görüldü.
Konteyner gemileri, İsrail'e yurt dışından deniz yoluyla varışların hacim olarak yüzde 40'ını oluştururken, ülkeye yanaşan konteyner gemileri Kasım ve Aralık 2023'te yıllık bazda sırasıyla yüzde 11 ve yüzde 16 azaldı.
Tayvanlı konteyner gemi şirketi Evergreen ve Hong Kong merkezli OOCL İsrail limanlarına teslimatı askıya aldı. Maersk ve MSC'nin İsrail limanlarına teslimatı sürüyor.
Maersk, gemilerinden birinin Husilerin saldırısına uğramasının ardından 5 Ocak'ta yaptığı açıklamada, Kızıldeniz/Aden Körfezi'nden geçiş yapacak tüm gemilerinin yakın gelecekte Ümit Burnu çevresinden güneye yönlendirilmesine karar verildiğini bildirdi.
Veri analitik şirketi Vortexa Kıdemli Navlun Analisti Ioannis Papadimitriou, AA muhabirine, uluslararası ticaret yapma olasılığı en yüksek olan 10 bin DWT üzerinde büyüklükteki ve Babu'l Mendep Boğazı'ndan geçen tanker sayısında, Aralık 2023'ün ikinci yarısında ilk yarısına göre yüzde 15'i aşan düşüş görüldüğünü söyledi.
Papadimitriou, Süveyş Kanalı ve Babu'l Mendep Boğazı'ndan geçişlerin Aralık 2023'te geçen yılın aynı ayına göre daha yüksek olduğunu belirterek, "Ancak bu durum normal çünkü Süveyş Kanalı ve Babu'l Mendep Boğazı trafiği yıllık bazda artış gösterdi. Bu artış, Avrupa Birliği ve G7 ülkelerinin Rus petrolüne uyguladığı ambargo sonrası ticaret rotalarının değişmesinden kaynaklandı. Ancak, Aralık 2023'ün ilk yarısı ve ikinci yarısında gemi trafiğinde bir miktar düşüş görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Küresel ticaretin yüzde 12'si Süveyş Kanalı'ndan
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'si Süveyş Kanalı üzerinden yapılırken, her gün 50'den fazla gemi kanalı geçerek yaklaşık 10 milyar dolarlık malı Kuzey Avrupa, Akdeniz ve Kuzey Amerika'nın doğu kıyılarına taşıyor.
Süveyş Kanalı 154 yıldır, Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunuyor.
Mısır'ın kuzeyinde Süveyş Kanalı'nın inşa edilmesiyle Akdeniz ile Doğu Asya arasındaki bağlantının bir parçasını oluşturan Babu'l Mendep Boğazı ise özellikle deniz yoluyla taşınan petrol tedariki açısından kritik bir konumda. Dünyada deniz yoluyla taşınan ham petrol ve petrol ürünleri tedarikinin yüzde 10'u Babu'l Mendep Boğazı'ndan yapılıyor.
Gemilerin rotasının Afrika'nın güneyindeki Ümit Burnu'na yönlendirilmesi, seyahat süresinin 10-14 gün üzerinde uzaması ve 4 bin deniz mili (6 bin 500 kilometre) daha fazla yol kat edilmesi anlamına geliyor. Bu şekilde daha uzun bir yolculuk, yaklaşık bir milyon dolarlık ekstra yakıt maliyeti oluştururken sigorta masrafları ve teslimat süresi de artıyor.