Ticaret Bakanı Ömer Bolat Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK) 8. Toplantısı'nın ardından düzenlenen, Türkiye-İran İş Forumu'na katıldı.
İran'ın Kirman kentinde, 3 Ocak'ta gerçekleştirilen terör saldırısında hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet dileyen Bolat, İsrail'in 3,5 aydır gerçekleştirdiği kanlı saldırılarda şehit olan Filistinlilere de Allah'tan rahmet, yaralılara da acil şifalar temenni etti.
Bolat, 400 yılı aşkın süredir devam eden siyasi, ekonomik ve kültürel bağlar nedeniyle İran ile ilişkilere özel önem atfedildiğini söyledi. Her iki ülkenin Cumhurbaşkanlarının bugünkü görüşmelerde bulunmasının, ülkeler arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi konusundaki kararlılığın somut göstergesi olduğuna işaret eden Bolat, Türk ve İranlı iş insanların da iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağların getirdiği sorumlulukla, ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi için her türlü çabayı gösterecek iradeye sahip olduklarını vurguladı.
"30 milyar dolar ticaret hacmi için TTA layıkıyla uygulanmalı"
İkili ticaret hacminde, Kovid 19 salgının küresel ekonomi ve ticarette yol açtığı durgunluk kaynaklı yaşanan nispi gerilemenin şartların iyileşmesiyle hızlıca geride bırakıldığını anımsatan Bolat, 2022 yılında yaklaşık 10 milyar dolar seviyesine ulaşıldığını hatırlattı. Bolat, 2023 yılında ise ticaret hacminin 7,4 milyar dolar olarak gerçekleştiğini, bu rakamların tarihi ve kültürel bağları böylesine güçlü olan ülkeler arasındaki ticaretin gerçek potansiyelini yansıtmadığını, ikili ticareti gerçek potansiyeline kavuşturmak için daha yoğun, ileri ve bütünleşik ekonomik ve ticari ilişkiler kurulması gerektiğini kaydetti.
Bakan Bolat, bu noktada 2015 yılından bu yana yürürlükte olan Türkiye-İran Tercihli Ticaret Anlaşması'na (TTA) özel önem atfettiklerine değinerek, "Cumhurbaşkanlarımızca belirlenen karşılıklı ve yıllık 30 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmamız için TTA'nın layıkıyla uygulanması ve kapsamının da 'kazan-kazan prensibi' çerçevesinde genişletilerek, iki ülke iş insanlarına yeni fırsatlar oluşturulması gerektiğine inanıyoruz. Ülkemizin İran'daki yatırımlarının 2 milyar dolar mertebesine yaklaştığını görüyoruz. Karşılıklı yatırımların artırılmasının, her iki ülkenin kalkınmasına ve refahına katkı sağlayacağı biliyoruz. Bizler, kamu otoriteleri olarak yatırımcılarımızın ve iş insanlarımızın önünü açmak ve iki ülke ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi için her türlü desteği vermeye hazırız." diye konuştu.
"Türkiye İran için Batı'ya açılan kapı"
Hizmet ticareti alanında da ilişkileri daha ileri noktalara taşıyacaklarını dile getiren Bolat, ulaştırma güzergahları açısından Türkiye ve İran'ın çok önemli bir konumda yer aldığını anlattı. İran'ın Türkiye için Orta Asya'ya açılan, Türkiye'nin de İran için Batı'ya açılan kapı konumunda bulunduğuna dikkati çeken Bolat, "Hizmet ticaretinin de önemli bir bileşeni olan turizm alanında, bu yılın 11 aylık döneminde ülkemizi 2,3 milyon İranlı turist ziyaret etmiştir. İran'ın da Türk turistler açısından her geçen gün daha cazip bir destinasyon haline gelmekte olduğu düşünüldüğünde, bu rakamları çok daha yukarılara taşımamızın mümkün olduğu açıktır." ifadesini kullandı.
Bolat, turizm ve ulaştırma alanlarına ek olarak, müteahhitlik sektörünün de ilişkilerde özel bir yere sahip olduğunu söyledi. Türk müteahhitlerinin, 2023 sonu itibarıyla 135 ülkede, toplam değeri 502 milyar doları aşan 12 bin 78 proje üstlendiklerine işaret eden Bolat, "İran'da uzunca zamandır faaliyet gösteren Türk müteahhitlik firmaları, bugüne kadar başta konut projeleri olmak üzere, fabrika ve turistik tesis projeleri de dahil birçok alanda 4,6 milyar dolar değerinde 56 proje üstlenmiştir. Önümüzdeki süreçte de müteahhitlerimizin, küresel ölçekteki bilgi ve tecrübeleri ile İran'daki büyük altyapı ve üstyapı projelerinde önemli katkılar sunmaya hazır olduklarını buradan bir kez daha ifade etmek istiyorum" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye-İran arasında gümrük alanında ciddi bir işbirliği olduğunun altını çizen Bolat, "Orta Koridor"un ulaştırma alanındaki güzergahta çok önemli bir yer tutan Gürbulak Sınır Kapısı'nın modernleştirilmesi çalışmalarının kısa sürede tamamlanacağını açıkladı. Bolat, Kapıköy Sınır Kapısı'nın karşısında olan Razi Sınır Kapısı'nda da İran tarafının ulaştırma yol faaliyetlerini tamamladığında, transit ve tır ticaretine açılacağını bildirerek, iki ülke arasında bugün serbest bölgeler konusunda da işbirliği anlaşması imzalandığını kaydetti.