Bölgede 2017 döneminde yaşanan olumsuz hava koşulları ve ağaçların genetik yapısı nedeniyle "yok yılı" olması nedeniyle rekoltede yaşanan yarı yarıya düşüş, Antep fıstığında arz talep dengesini de bozdu.
Gaziantep'te fıstık ticaretinin yapıldığı Örnek Fıstıkçılar Sitesinde yaş kırmızı kabuklu olarak kilogramı 20 liradan, kuru kabuklu olarak 35-37 liradan alınan Antep fıstığı işlendikten sonra birinci sınıf çerezlik olarak kilogramı 50-60 liradan satılıyor. Fıstığın fiyatı aracılar ve maliyetlerle bazı yerlerde 120-130 liraya kadar çıkıyor.
Fiyatı kalite etkiliyor
Gaziantep Fıstık Sanayicileri Derneği Başkanı Neşet Uçar, Antep fıstığı ağacının bir yıl bol diğer yıl ise az ürün veren bir yapısı olduğunu söyledi.
Ağustos ve Ekim ayları arasında hasat edilen kırmızı kabuklu yaş Antep fıstığının kilogramını 20 liradan aldıklarını anlatan Uçar, ürünün üreticiden sofralara ulaşana kadar pek çok işlemden geçtiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Çerezlik Antep fıstığı 100 kilodan 40 kilo çıkar. Ekim ayından sonra köylü kurutup getirdiğinde 29-31 liradan almışız. Bundan da 100 kiloda 72 kilogram civarında ürün çıkar. Kırmızı kabuk soyuluyor, içindeki nem gidiyor. Bugün biz kavrulmuş birinci sınıf fıstığın kilosunu 50-60 liradan toptan satıyoruz. Çeşit çeşit fıstık var, kalitesine boyutuna tadına göre değişiyor fiyatları. Perakendede ise kuruyemiş toptancıları da üzerine yüzde 5 kar koyarak satıyorlar. Sonuçta tüketim noktasında yüzde 8 KDV dahil 60-90 lira arasında satılabiliyor. Bunun dışında 80-100 gramlık paketli ürünler var. Bunlarda satış noktasında yüzde 25 kar marjı konuluyor."
Uçar, 40 yıldır fıstık ticaretiyle uğraştığını dile getirerek, "2017 yılında gerek kuraklık gerekse yok yılı nedeniyle mahsul çok azdı. Neredeyse son 10 yılın en az rekoltesiydi. Antep fıstığını aslında çerez olarak nitelendirmek de yanlış. Antep fıstığı endüstriyel bir ürün. Baklavadan tutun lokuma çikolataya kadar pek çok kullanım alanı var. Şu anda rekoltenin yüzde 75-80'i endüstriyel olarak kullanılıyor. Antep fıstığı fiyatları çok yükselmiş değil. Ekim ayıyla değerlendirirsek yaklaşık yüzde 20-25 yükseliş var. Bunun gerekçesi de rekoltenin 2017 yılında çok olmasından kaynaklanıyor. Küçük gramajlı paketlede fiyat daha yüksek görünüyor." diye konuştu.
Endüstriyel olarak satılan Antep fıstığı fiyatlarının daha farklı olduğuna dikkati çeken Uçar, lokum ve çikolatada kullanılan ürünlerin 90-100 lira, baklavalık boz için ise 140-150 liradan satıldığını sözlerine ekledi.