Hafız Esed'in 1970 yılında gerçekleştirdiği askeri darbeyle Suriye'de iktidarı ele geçiren Esed ailesinin yönetimi, dün başkent Şam'da sona erdi. Muhaliflere bağlı Askeri Operasyon İdaresi, sabah saatlerinde Şam'ın tamamen ele geçirildiğini bildirdi. İdare, savaşçılarının daha önceden rejimin Şam'daki savunma hatlarının arkasına sızdığını bildirirken, Beşşar Esed'in sabah saatlerinde ülkeyi terk ettiğini ilan etti. Böylece 61 yıllık Baas Partisi ve 54 senelik Esed iktidarı da son buldu. Esed'in kaçmasının ardından şehirde sokaklara dökülen halk, havai fişeklerle kutlamalar yaptı. Şehrin birçok yerinde halk sokaklara taştı. Şam'ın yanı sıra Halep, İdlib, Hama ve Humus'ta da kutlamalar vardı.
Your browser doesn't support HTML5 video.
EMEVİ MEYDANI'NDA HEYKELLER YIKILDI
Şam'ın rejim güçlerinden alındığının ilan edilmesiyle birlikte sabah namazının ardından binlerce Suriyeli, Şam'ın sembollerinden Emevi Meydanı'na akın etti. Burada, Esed rejimine karşı sloganlar atarak özgürlüğü kutlayan Suriyeliler, meydanın ortasındaki Hafız Esed heykelini yıktı.
CUMHURBAŞKANLIĞI SARAYINA GİRDİLER
Kentte ilerleyişini sürdüren muhalif savaşçılar ise Mezze semtindeki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı teminat altına aldı. Kentin bir başka sembolü olan Emevi Camii avlusunda da sevinç vardı. Sabah namazını kılan binlerce Suriyeli caminin avlusu, içi ve önünde muhalif savaşçılarla fotoğraf çektirdi.
Your browser doesn't support HTML5 video.
ZAFER TELEVİZYONDAN AÇIKLANDI
Sabaha karşı devlet televizyonu binasına giren Suriyeli muhalifler, canlı yayında Şam'ın özgürleştirildiğini duyurdu. Ceza evindeki tüm mahkumların ise serbest bırakıldığı açıklandı. Muhalifler "Zalim Beşşar Esed devrildi. Şam hapishanesindeki tüm tutuklular serbest bırakıldı. Tüm savaşçılarımızın ve vatandaşlarımızın Suriye devletinin mülkünü korumasını ve sürdürmesini diliyoruz. Çok yaşa Suriye" açıklamasını yaptı. Açıklamada ayrıca, “Baas yönetimi altında 50 yıl süren baskı, 13 yıl süren suç, tiranlık ve yerinden edilmenin ardından, her türlü işgal gücüyle uzun bir mücadele ve yüzleşmenin ardından 8 Aralık sabahı bir dönemin sona erdiğini duyuruyoruz ve Suriye için yeni bir dönemin başlangıcı" cümleleri yer aldı.
EMEVİ CAMİİNDE ŞÜKÜR NAMAZI
Esed rejiminin devrilmesinin ardından muhalif savaşçılar ve halk tarihi Emevi camiinde sabah namazı için akın etti. Topluluk zafer için tekbirler getirdi ve şükür namazı kıldı. Sabah namazını da eda eden topluluk 61 yıllık Baas iktidarının sonunda özgürlüğün sevincini yaşadı.
Your browser doesn't support HTML5 video.
Bayrak değişecek
Esed rejiminin yıkılmasıyla birlikte Suriye'nin birçok kentindeki önemli noktalarda bulunan rejimin kullandığı Suriye bayrakları indirildi. Halk ve muhalif savaşçılar, bu bayrakların yerine 2011 yılında başlayan ayaklanma sürecinde halkın meydanlarda taşıdığı yeşil, beyaz, siyah şeritler ve üç yıldızın olduğu devrim bayrağını astı. Suriye muhalefeti, bayrağın Fransız mandasına karşı mücadele eden Sultan Paşa el-Atraş ve beraberindekiler tarafından kullanılan "Bağımsızlık Bayrağı" olduğunu ifade ediyor. Suriye'de, Baas Partisi'nin yönetime el koyduğu 1963 yılı öncesinde de kullanılan bayrak, ayaklanma sürecinde ilk kez muhalif siyasetçilerin oluşturduğu Suriye Ulusal Konseyi'nin 1 Haziran 2011'de Antalya'da gerçekleştirdiği kongrede resmi olarak kullanılmıştı. Rejimin, Suriye ve Filistin'i temsil eden iki yıldızının aksine bu bayraktaki üç yıldız Suriye'nin üç bölgesini Dera-Suveyde, Şam ve Halep'i temsil ediyor. Bayrağın bundan sonra Suriye'nin resmi bayrağı olarak kullanılması bekleniyor.
Celali evinden alındı
Muhalifler, Şam'ı ele geçirirken bir video kaydı yayınlayan Suriye Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, "Kaçanlar kaçtı, ben Şam'da evimdeyim. Ey Suriye halkı ben sizdenim ve hiçbir yere gitmedim" diye konuştu. Askeri Operasyon İdaresi Lideri Ahmed el-Şara (Colani), Suriye'de rejimin yıkılmasının ardından geçiş dönemini muhalif kurumlar devlet kurumlarını teslim alana kadar El-Celali'nin yöneteceğini bildirdi. Sabah saatlerinde ise El-Celali'nin evinden alınarak Şam'daki Sherato Hotel'e götürüldüğü görüntüler paylaşıldı.
İran elçiliğine baskın
Şam'da kontrolü sağlayan Suriyeli muhalif savaşçılar, kentin merkezindeki Kefr Suse semtindeki İran Büyükelçilik binasına baskın düzenledi. Elçiliğin önüne gelen muhalif savaşçılar, binaya asılı halde bulunan İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Eski Komutanı Kasım Süleymani ve Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a ait posterleri indirdi. Muhalifler, elçilik içindeki İran bayrakları, İran Devrim Rehberi Ali Hamaney posterleri ve diğer çok sayıdaki İran simgelerini de parçaladı. Süleymani, Ocak 2020'de Irak'ın başkenti Bağdat'ta, ABD'ye ait dronların düzenlediği bombardımanda ölmüştü. Nasrallah ise 27 Eylül'de İsrail tarafından Lübnan'ın başkenti Beyrut'a düzenlenen bombardımanda öldürülmüştü.
Your browser doesn't support HTML5 video.
Şam’a dönüş yolculuğu
Başkentin teslim alınmasıyla ülke genelindeki yüz binlerce insan Şam yollarına düşerek kilometrelerce trafik oluşturdu.
Sokağa çıkma yasağı
Suriyeli muhaliflerin Askeri Operasyon İdaresi, Şam'da sokağa dökülerek sevinç gösterileri yapan halkın muhtemel bir saldırıdan korunması ya da kaotik ortamın engellenmesi için Şam genelinde 15 saatlik sokağa çıkma yasağı ilan etti. İdare tarafından yapılan açıklamada, yasağın pazar günü saat 16.00 ile pazartesi sabahı saat 05.00 arasında olduğu kaydedildi. Suriyeli muhalif grupların kritik noktalarda devriyeye başladığı görüldü.
Esed'in kuzeni öldürüldü
Suriyeli muhaliflerin Askeri Operasyon İdaresi, başkent Şam'ın kontrol altına alınmasının ardından kentten kaçtığı ilan edilen Eski Devlet Başkanı Beşşar Esed'in yakalanması için malumat verenlere 10 milyon dolarlık ödül verileceğini bildirdi. Öte yandan, Suriyeli muhalifler, dün öğle saatlerinde başkent Şam'da tarama yaptıkları esnada Beşşar Esed'in dayı oğulları İhab ve İyad Mahluf kardeşlere rastladıklarını ve çıkan çatışmada İhab Mahluf'u öldürdüklerini bildirdi. Muhalifler, çatışmada İyad Mahluf'un da yaralandığını aktardı.
Colani Emevi Camii'nde
Muhaliflerin Askeri Operasyon İdaresi lideri "Ebu Muhammed el-Colani" lakablı Ahmed el-Şara, muhalif savaşçılara hitaben yayınladığı video kaydında, "Teslim olanları koruyun, kaçanlara merhamet edin" dedi. El-Şara, "Kamu kurumlarına yaklaşmak kesinlikle yasaktır. Bu kurumlar, resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır. Havaya ateş açılması da yasaktır" ifadelerini kullandı. Askeri Operasyon İdaresi, dün öğleden sonra ise Colani Şam'a ulaştı. Colani, destekçileriyle akşam saatlerinde Şam Emevi Camii'nde namaz kıldı.