Ermenistan’da, Dağlık Karabağ’da Azerbaycan karşısında 44 gün süren savaş sonucunda yaşanan ağır yenilgi sonrası, ordu, muhalefet ve Başbakan Nikol Paşinyan arasında başlayan gerilim ve restleşme, dün Genelkurmay Başkanı’nın hükümete verdiği muhtıra ile zirveye tırmandı. Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan ve üst düzey komutanlar, Başbakan Nikol Paşinyan’ı istifaya çağıran bir bildiri yayımladı. Ermenistan Başbakanı Paşinyan da, ordu komutanlarının kendisine yönelik istifa çağrılarını “darbe girişimi” olarak nitelendirdi ve Genelkurmay Başkanını görevden aldığını açıkladı. Paşinyan hafta başında da Birinci Genelkurmay Başkan Yardımcısını görevden almış ve İskender füzelerinin yetersizliği üzerinden orduyu hedef almıştı. Destekçilerini sokağa çağıran Paşinyan, istifa çağrılarını da reddetti. Paşinyan düzenlediği mitingde muhtıra veren orduyu “Kendi işine baksın” sözleriyle hedef aldı.
DESTEKÇİLERİYLE MİTİNG DÜZENLEDİ
- Sosyal medya platformu Facebook üzerinden halka seslenen Paşinyan, istifa çağrılarını reddetti ve darbe karşıtlarını başkent Erivan’ın merkezindeki Cumhuriyet Meydanı’nda topladı ve geniş katılımlı bir miting düzenledi. Paşinyan, düzenlediği mitingde, muhtıra Genelkurmay Başkanını
- sözleriyle hedef aldı ve Dağlık Karabağ yenilgisinin sorumlusunun ordu olduğunu bir kez daha yineledi. Yayınlanan muhtırada Paşinyan orduyu itibarsızlaştırmakla suçlanıyordu.
DARBE GİRİŞİMİ ENGELLENDİ
Ermenistan’da polis, istihbarat servisi ve yargı kurumları Paşinyan’a destek veren açıklamalarda bulundu. Ermenistan başsavcılığı ordunun bildirisinin yasalara uymadığını belirten bir açıklama yayınladı. Paşinyan da polisin halkı koruyacağı açıklamasında bulundu. Paşinyan, “darbe girişiminin başarısız olduğunu ve görevden aldığı ordu yetkililerinin, kendisi için hala “kardeş” olduğunu savunan Paşinyan, “Ben ve ailemin de Ermenistan’ı terk etmek gibi bir planı bulunmuyor.” dedi.
KARABAĞ KLİĞİ BAŞ ROLDE
- Ermenistan ordusunun, Başbakan Nikol Paşinyan’ı hedef alan muhtırasının 25-26 Şubat 1992 tarihlerinde gerçekleşen Hocalı Katliamının 26’ncı yıldönümünde gerçekleşmesi dikkat çekti.
GERİ ADIM ATMADI
Ermenistan Genelkurmay Başkanlığı ise Paşinyan’a yönelik istifa çağrısına ilişkin pozisyonlarının değişmediğini, söz konusu çağrının bir baskı neticesinde yapılmadığını bildirdi. açıklamada, “Bu, amacı tek olan generallerin ve subayların, bu önemli anda vatanın kurtuluşuna hizmet etmek olan açık inancı ve duruşudur. Pozisyonumuzu teyit ediyoruz. İstifa çağrısı bir baskı neticesinde yapılmamıştır.” ifadeleri kullanıldı. Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarksiyan’ın da Genelkurmay Başkanı’nın görevden alınmasına ilişkin kararı imzalamadığı belirtildi.
UÇAKLAR ERİVAN SEMALARINDA
- Paşinyan taraftarları ile muhalifleri arasında karşılıklı gösterilerin yaşandığı başkent Erivan semalarında Su-30 savaş uçaklarının uçtuğu gözlemlendi.
MUHALEFET ÇAĞRIDA BULUNMUŞTU
Dağlık Karabağ’da alınan ağır yenilgi sonrasında Paşinyan’ın istifası için ülkede süresiz protestolar başlatılmıştı. Muhalefetin önemli siyasi figürlerinden eski başbakan ve eski savunma bakanı Vazgen Manukyan da geçen Aralık ayında Erivan’da düzenlenen protestoda yaptığı konuşmada, Ermenistan ordusunu ve polisi halkın yanında olmaya davet etmiş, güvenlik güçlerine seslenerek “Her saat önemli. Halkı meydanlarda bekletmeyin. Bize katılın” ifadelerini kullanmıştı.
- Ermenistan’da ordunun daha öncesinde ülke yönetimine muhtıra vermek, askeri darbe yapmak veya istifa çağrısı gibi bir tecrübesi olmadı.
- Rusya’nın çıkan olaylara karşısında “tarafsız” gibi davranması, ordunun darbe girişiminde okları kendisinden uzaklaştırma girişimi olarak da değerlendirilebilir. Darbe girişimini Rusya ile ilişkilendirmek elbette doğru olmaz.
- Bu gösterilere ve ordunun devreye girmesine savaş sonrası güç dengelerinin yeniden paylaşılması mücadelesi olarak bakmak mümkün. En nihayetinde Rusya hangi güce doğru meylederse o gücün kazanma ihtimali artmış olacak.
Türkiye: Kınıyoruz
Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ermenistan’da Başbakan Nikol Paşinyan ve hükümete yönelik darbe girişimini kınadı. Çavuşoğlu, “Askerlerin, demokrasi ile işbaşına gelmiş hükümete bırakın darbe yapmayı, istifa çağrısında bulunması bile kabul edilemez. Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe veya darbe girişimlerine kesinlikle karşıyız. Bu çağrıyı şiddetle kınıyoruz” dedi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da, “Ermenistan’daki darbe girişimini kınıyoruz. Darbeler her zaman demokratik süreçleri inkıtaya uğratmış ve kaosa neden olmuştur. Ermenistan’da sürecin ivedilikle normale dönmesini temenni ediyoruz.” dedi. İletişim Başkanı Fahrettin Altun da Ermenistan’da yaşanan süreci bir darbe girişimi olarak gördüklerini ve net bir biçimde kınadıklarını açıkladı. Altun, “Türkiye, dünyanın neresinde olursa olsun, saldırılara karşı her zaman demokrasi ve halkın hür iradesinin yanındadır.” dedi.
Kremlin: Erivan’ın iç meselesi
- Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ermenistan’daki gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini belirterek
- dedi. Peskov, başkent Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Ermenistan ordusunun, Başbakan Nikol Paşinyan’a yönelik istifa çağrısını ve sonraki gelişmeleri değerlendirdi. Paşinyan’a istifa çağrısının ardından, Rusya ile Ermenistan arasında üst düzey temasların gerçekleştirilmediğini belirten Peskov,
- dedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Ermenistan Dışişleri Bakanı Ara Ayvazyan ile Ermenistan’daki durumu görüştü.
Aliyev: Acınası durumda
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, savaş sonrası dönemde Azerbaycan’ın geliştiğini, Ermenistan’da ise kriz yaşandığını belirterek, “Ermenistan hiçbir zaman bu kadar acınası durumda olmamıştı.” dedi. Aliyev, şehit aileleri ve gazilere daire takdim töreninde yaptığı konuşmada, Ermenistan’da neredeyse her gün iç çatışmaların yaşandığını, demokrasi ilkelerinin hiçe sayıldığını ifade etti. “Ermenistan hiçbir zaman bu kadar acınası durumda olmamıştı. Onları bu duruma sokan liderleridir, hem ülkeyi 20 yıl yöneten Koçaryan-Sarkisyan rejimi hem de onlardan sonra gelen yönetim.” diye konuşan Aliyev, Ermenistan’da iç karışıklıkların, toplu tutuklanmaların yaşandığını hatırlattı.