Güney Kore’de Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un yetkilerinin askıya alınmasıyla sonuçlanan sıkıyönetim krizi iktidar partisi PPP’de depreme neden oldu. PPP lideri Han Dong-hoon, Yoon’un görevden alınmasını önleyemediği için parti liderliğinden istifa etme kararı aldığını duyurdu. “Alternatifler aramama rağmen başka bir çözüm bulamadım. Suçluyum ve özür dilerim” diyen Han, "PPP liderliğinden istifa ediyorum" dedi.
6 saat yürürlükte kalan sıkıyönetimin PPP’li bir başkan tarafından ilan edilmesinden üzüntü duyduğunu ifade eden Han, “Orduyu harekete geçiren yasadışı bir sıkıyönetimi savunuyor gibi görünmek, uğruna mücadele ettiğimiz muhafazakar değerlere, sanayileşme ve demokratikleşmeyi aynı anda başaran büyük ülkemiz ile halkına ve partimizin görkemli başarılarına aykırıdır" ifadelerini kullandı.
Han, Yoon’un görevden alınmasını öngören 2’nci azil önergesini destekleme kararından ötürü “pişmanlık duymadığını” da sözlerine ekledi. PPP geçici başkanlık görevini partinin grup başkanı Kweon Seong-dong’un üstleneceği öğrenildi.
Your browser doesn't support HTML5 video.
Yoon'a yönelik desteğini geri çekmişti
Güney Kore’de muhalefet, Yoon’un 3 Aralık’ta ilan ettiği sıkıyönetim nedeniyle görevden alınması için Ulusal Meclis’e önerge sunmuştu. İlk önerge PPP’nin oylamayı boykot etmesi nedeniyle geçersiz sayılmıştı.
Yoon’un ilk azil oylaması sonrasında yaptığı “azil önergeleri ve yürütülen soruşturmalarla yüzleşmeye hazır olduğu” ve “sıkıyönetimin yargıya tabi olmadığı” şeklindeki açıklamalarına sert tepki gösteren PPP lideri Han, “Azilden daha iyi bir yol bulmaya çalıştık, ancak olmadı. Başkanı azil yoluyla görevinden uzaklaştırmak, demokrasiyi ve cumhuriyeti savunmak için şimdilik tek yol" ifadelerini kullanmıştı.
Han, PPP milletvekillerinin 2’nci azil oylamasında "inanç ve vicdanlarına göre” karar vermekte özgür olduklarını söylemişti. Han’ın açıklamalarının ardından mecliste oylanan 2’nci azil önergesi 85’e karşı 204 oyla kabul edilirken, sonuçlar PPP'den 12 milletvekilinin Yoon’un görevden alınmasına “evet” dediğini ortaya koymuştu. Oylamanın ardından Yoon'un başkanlık yetkileri askıya alınmıştı.
Azil süreci nasıl işliyor?
Güney Kore'de devlet başkanının görevden alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Diğer siyasilerin azli için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.
Azil oylamasının ardından karar, Anayasa Mahkemesine intikal ediyor. Azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyip değerlendirmek üzere duruşma düzenleyen mahkemenin, azli onaylamak veya reddetmek için 6 ay süresi bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6'sının kararı onaylaması halinde lider görevden alınıyor.
Anayasa Mahkemesi tarafından azline karar verilirse Yoon, 2017'de azledilen eski Devlet Başkanı Park Geun-hye'nin ardından bu şekilde görevden alınan ikinci devlet başkanı olacak.
Güney Kore'de sıkıyönetim ilanı
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, "muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı" gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş ancak parlamentonun, yaptığı oylamada kararı kaldırması ve ardından bunun Bakanlar Kurulunda onaylanmasıyla geri adım atmıştı.
Yoon, muhalefeti "hükümetin işlevini yerine getirmesini engellemekle" suçlayarak, sıkıyönetimin "Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük düzenini korumayı amaçladığını" savunmuştu.
Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması çağrısı yapmıştı. Öte yandan "sıkıyönetim birlikleri" olarak görevlendirilen askerlerin Ulusal Meclise girdiği bildirilmişti.
Oylamada bu kez nitelikli çoğunluk sağlanarak kabul edilmişti
Ulusal Mecliste yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ilişkin verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın ardından "hükümsüz" hale geldiğini açıklamıştı.
Bunun üzerine Bakanlar Kurulunu toplayan Yoon, kabinenin onayının ardından sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurmuştu.
Ana muhalefetteki Demokrat Parti ve 5 küçük muhalefet partisinin, sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle Yoon'un azli için meclise sunduğu önerge, 7 Aralık'ta yapılan oylamada nitelikli çoğunluğa ulaşılamadığı için reddedilmişti.
Muhalefet partilerinin aynı gerekçeyle sunduğu ikinci önerge, 14 Aralık'taki oylamada bu kez nitelikli çoğunluk sağlanarak kabul edilmişti. Meclis tarafından azli istenen Yoon, Anayasa Mahkemesinin hakkında vereceği karara dek görevden geçici uzaklaştırılmış, yerine Başbakan Han Duck-soo vekaleten getirilmişti.