Ortadoğu’dan çekilme planları yaparak tüm konsantrasyonunu dünyanın yükselen aktörü Çin’e karşı yapılacak hamlelere odaklayan ABD, İngiltere ve Avustralya ile birlikte Hint-Pasifik bölgesinde AUKUS adını verdikleri nükleer güvenlik ittifakı oluşturdu. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ABD Başkanı Joe Biden ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison, yayımladıkları ortak bildiride, üç ülkenin isimlerinin İngilizce’deki kısaltmasından oluşan “Aukus” adlı yeni bir güvenlik ortaklığının başlatıldığını duyurdu. Çin ittifakı, “soğuk savaş mantalitesi” çıkışıyla eleştirdi. İttifak kapsamında Avustralya donanmasının nükleer enerjili denizaltılar edinmesi sağlanacağı kaydedildi. Öte yandan Johnson, ittifakın hiçbir ülkeyi hedef almadığını savundu.
AVUSTRALYA’YA NÜKLEER DENİZALTI
SOĞUK SAVAŞ MANTALİTESİ
Üçlü ittifaka Çin’den tepki gecikmedi. Çin’in Washington Büyükelçiliği üçlü anlaşmayı eleştirerek, ABD, İngiltere ve Avustralya’nın diğer ülkelerin çıkarlarını hedef alan dışlayıcı bloklar kurmaması gerektiğini vurguladı. Büyükelçilik sözcüsü Liu Pengyu, bu ülkelerin soğuk savaş mantalitesinden uzaklaşması gerektiğini ifade etti.
AB YİNE DENKLEM DIŞI
Fransa: Sırtımızdan bıçaklandık
AUKUS’un duyurulmasından sonra Batı’dan ilk tepki Fransa’dan geldi. Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, France Info radyosuna yaptığı açıklamada, “Sırtımızdan bıçaklandık. Avustralya ile güvene dayalı bir ilişki kurmuştuk. Bu güvene ihanet edildi” dedi. Çok sinirli olduğunu net bir şekilde ifade eden Le Drian, “Müttefik müttefike bunu yapmaz” sözleriyle sert çıktı. Kendilerine danışmadan alınan kararı ABD Başkanı Joe Biden’a da yakıştıramadığını belirten Le Drian, “Bu ani ve öngörülemeyen karar, Bay Trump’ın alacağı türden bir karara benziyor” diyerek Biden’ı eleştridi. Avustralya, Fransa ile yıllar önce imzaladığı 90 milyar dolara ulaşan devasa denizaltı anlaşmasını AUKUS sonrası iptal edeceğini duyurmuştu.
Pot kırma ustası
AUKUS’un açıklanması sonrası Beyaz Saray’da telekonferans yolu ile düzenlenen ortak basın toplantısında Biden, potlarına bir yenisini ekledi. Toplantı sırasında, İngiltere Başbakanı Johnson’a teşekkür ettikten sonra Avustralya Başbakanı Morrison’a dönen ve bir süre duraklayan Biden, Morrison’ın adını unuttu ve İngilizlerin Avustralya için kullandıkları “down under (aşağıdaki)” ifadesini kullandı. Bu, ABD Başkanı’nın ilk isim unutması değil. Demans hastalığı sebebiyle sık sık kameralar karşısında gaflara imza atan Biden, daha önce uçağa çıkarken düşmüş, Savunma Bakanı’nın adını unutmuş, yardımcısı Harris’i “ABD Başkanı” ilan etmiş, Putin’e de “Klutin” demişti.