Avrupa Birliği (AB), Türkiye ile Gümrük Birliği anlaşmasının güncelleştirilmesinin karşılıklı olarak faydalı olduğunu, bunun ticaret hacmini ve refahı artıracağını bildirdi.
AB Komisyonunun 20 yıllık Gümrük Birliği anlaşmasının güncelleştirilmesi müzakerelerine başlamak için AB Konseyinden bugün yetki talep etmesi üzerine üst düzey AB yetkilileri, Komisyonun müzakere yetkisini 3-4 ay içinde alacağını, müzakerelerin 2 yılda tamamlanmasının beklendiğini açıkladı.
Gümrük Birliği güncelleştirmesine yönelik AB'nin yaptığı etki değerlendirme çalışmalarını paylaşan AB yetkilileri, dünyada ticari ilişkilerin son 20 yılda değiştiğini bu nedenle Gümrük Birliği güncellemesinin faydalı ve gerekli olduğunu, bunun taraflara karşılıklı olarak olumlu ekonomik etkiler ortaya çıkaracağını ifade etti.
İhracat milyarlarca avro artacak
Güncelleştirmeyle, özellikle karşılıklı ticarette ve genel refah seviyelerinde milyarlarca avro artış beklendiğini anlatan AB kaynakları, AB'nin Türkiye'ye yıllık ihracatında 27 milyar avro, Türkiye'nin AB'ye yıllık ihracatında da 5 milyar avro artış gerçekleşmesinin öngörüldüğüne dikkati çekti.
Refah artışı olacak
AB kaynakları, ayrıca Gümrük Birliği güncellemesinin Türkiye'de 12 milyar avro, AB'de de 5 milyar avro toplam refah artışı sağlayacağını belirtti.
Anlaşmazlık çözme mekanizması
AB Komisyonunun gerekli yetkiyi alır almaz müzakerelere başlamaya hazır olduğunu belirten AB kaynakları, mevcut durumda Gümrük Birliğinde anlaşmazlıkları çözmek için bir mekanizma olmadığına, yapılacak güncellemede bu konuya da yer verileceğine işaret etti.
Müzakerelerde, AB'nin 3'üncü ülkelerle yaptığı ticaret anlaşmalarında Türkiye'nin yaşadığı sıkıntıların özenle ele alınacağını anlatan AB yetkilisi, yapılacak güncellemenin her iki tarafa somut fayda sağlayacağını söyledi.
Konu müzakere edilip taraflarca üzerinde mutabakata varıldıktan sonra Gümrük Birliği iyileştirmesinin Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi tarafından onaylaması gerekiyor.
AB'nin 5'inci büyük ticaret ortağı olan Türkiye'nin AB ile karşılıklı ticareti yıllık 140 milyar avroyu buluyor. Türkiye toplam ticaretinin yüzde 40'tan fazlasını AB ülkeleriyle gerçekleştiriyor. Türkiye'ye yapılan doğrudan yabancı yatırımların yaklaşık üçte biri AB'den geliyor.
AB ve Türkiye arasında 20 yıl önce yapılmış olan Gümrük Birliği anlaşmasının güncelleştirilmesiyle karşılıklı ticaretin ve refahın artması bekleniyor. 31 Aralık 1995'te yürürlüğe giren Gümrük Birliğinin, günümüz şartlarına uyarlanması hem AB hem de Türkiye tarafından gerekli görülüyor.
Gümrük Birliği, mevcut haliyle sadece sanayi ürünlerini kapsıyor. Geleneksel tarım ürünleri ise bu anlaşmanın kapsamında yer almıyor. Anlaşmanın güncelleştirilmesiyle, Gümrük Birliğindeki ürünlerin niteliği ve yelpazesinin tarım, hizmetler, sanayi ve kamu alımları alanlarını kapsayacak şeklide genişlemesi ve AB'nin 3. ülkelerle imzalayacağı serbest ticaret anlaşmalarında Türkiye'nin mağdur olmasınında önüne geçilmesi hedefleniyor.
29 Kasım 2015'te Türkiye ve AB arasında yapılan zirvede alınan kararlarda Gümrük Birliğinin güncellenmesine de yer verilmişti. Zirve sonuç bildirisinin 10. maddesinde "Gümrük Birliğinin güncellenmesine ilişkin hazırlık çalışmalarının tamamlamasının ardından 2016 yılı sonlarına doğru resmi müzakereler başlatılabilecektir." ifadesi yer almıştı.
Türkiye açısından önem taşıyan bu konuya 18 Mart 2016'da yapılan Türkiye-AB sığınmacı mutabakatında da yer verilerek, "AB ve Türkiye'nin, Gümrük Birliğinin güncellenmesi doğrultusunda sürdürülen çalışmaları memnuniyetle karşıladığı" belirtilmişti.
Ayrıca, 15 Aralık'ta düzenlenen AB zirvesi sonunda, liderler, AB-Türkiye mutabakatına bağlılıklarını yineleyerek, anlaşmanın tüm unsurlarının uygulanmasının önemini vurgulamıştı. Zirvenin sonuç bildirisinde konuya ilişkin, “AB Konseyi, AB-Türkiye mutabakatına olan bağlığını yineler ve mutabakatın tüm unsurlarının ve tam ve ayrım yapılmadan uygulanmasının öneminin altını çizer." ifadesi yer almıştı.
Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği görüşmelerine yakın zamanda başlanması bekleniyor.