Milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücret zammı yıl sonunun yaklaşmasıyla birlikte merak edilen konular arasında yer alıyor. Asgari ücret zammı 2023 yılında brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, net 11 bin 402 lira 32 kuruşa yükseltilmişti. Şimdi ise asgari ücretle çalışan kişiler 2024 yılında asgari ücret ne kadar olacak, zam oranı yüzde kaç olacak merak ediyor. Peki asgari ücret Ocak ayında ne kadar artacak?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantı takvimi
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, yeni yılda geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında ilk toplantısını 11 Aralık'ta gerçekleştirdi. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, yeni yılda geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında ikinci toplantısını 18 Aralık'ta yapacak. Peki asgari ücret ne kadar olacak? 2024 yılı asgari ücreti ne zaman belli olacak?
Asgari ücrete ne kadar zam yapılacak?
Asgari ücret ne kadar olacak henüz belirlenmedi ancak asgari ücretin açlık sınırının bir miktar üstünde olması bekleniyor. Türk-İş'in Eylül ayı araştırmasında 4 kişilik ailenin açlık sınırı 13 bin 334, bekar bir çalışanın yaşama maliyeti de 17 bin 336 lira çıktı.
Daha önceki toplantılar dikkate alındığında Türk-İş'in açlık sınırı ve yaşama maliyeti araştırmasındaki verileri masaya taşıması bekleniyor.
Türk-İş'in masada bu tutarların üstünde bir asgari ücret talep edilmesi bekleniyor. Toplantılarda bu yılın ikinci yarısına ilişkin enflasyon verileri de gündeme gelecek. Orta Vadeli Program'daki yüzde 65 olan 2023 yılı enflasyon tahminine göre bu veri yüzde 37.76 seviyesinde bekleniyor.
Bu oranın yansıtılması halen 11 bin 402 lira olan net asgari ücreti 15 bin 707 lira seviyesine yükseltecek. Yeni asgari ücret eğer Orta Vadeli Program'daki 2024 yılı enflasyon hedefi olan yüzde 33'lük oran yansıtılırsa da 15 bin 165 liraya ulaşacak.
Asgari ücrete yüzde 30, 40, 45, 50 oranında zam gelirse ne kadar olur?
Asgari ücret zammı ne zaman belli olur?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belirlenen tarihlerde toplanıyor. Bu ayın son günlerinde 2024 yılında geçerli olacak asgari ücretin belli olacağı tahmin ediliyor.
Asgari ücret net, brüt ne kadar?
2023 yılı için asgari ücret, 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere brüt 13.414,50 TL, net 11.402,32 TL olarak belirlenmiştir. Bu rakam, 2022 yılındaki asgari ücrete göre %34 oranında bir artışa işaret etmektedir.
Asgari ücret nedir?
Asgari ücret, bir çalışanın en az alması gereken maaş miktarını ifade eder. Birçok ülkede hükümetler, işçilerin geçinme düzeyini sağlamak ve işverenlerin işçilere düşük ücretle çalıştırmalarını önlemek amacıyla asgari ücret belirlerler. Türkiye'de de asgari ücret, hükümet, işverenler ve işçi sendikaları arasında yapılan müzakerelerle belirlenir ve yılda en az bir kere gözden geçirilir.
Asgari ücret nasıl belirlenir?
Asgari ücret, birçok ülkede belirli kriterlere göre belirlenir. Genelde bu süreç, ekonomik, sosyal ve siyasi dinamiklere göre şekillenir. Türkiye'deki asgari ücretin belirlenmesi süreci örnek alınarak açıklamak gerekirse:
Asgari Ücret Tespit Komisyonu: Türkiye'de asgari ücret, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenir. Bu komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın başkanlığında toplanır. Komisyon, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşmaktadır.
Müzakereler: Komisyon, yılda en az bir kez toplanır ve taraflar arasında müzakereler başlar. İşçi ve işveren temsilcileri genellikle kendi taleplerini ve önerilerini sunarlar. İşçi tarafı genellikle yaşam maliyetindeki artış, enflasyon oranı, ekonomik büyüme gibi faktörleri dikkate alarak daha yüksek bir asgari ücret talebinde bulunurken, işveren tarafı işletmelerin maliyetlerini ve rekabet gücünü dikkate alarak genellikle daha düşük bir artış oranı önerir.
Ekonomik Göstergeler: Asgari ücretin belirlenmesinde, enflasyon, gayrisafi yurt içi hasıla, işsizlik oranı gibi makroekonomik göstergeler de dikkate alınır.
Sosyal ve Siyasi Faktörler: Asgari ücret, sadece ekonomik bir gösterge olmanın ötesinde, sosyal ve siyasi bir araç olarak da görülebilir. Bu nedenle, sosyal gereksinimler, seçim dönemleri, hükümetin politikaları ve halkın talepleri de asgari ücretin belirlenmesinde rol oynar.
Karar: Müzakerelerin sonunda, tarafların anlaşmasına bağlı olarak bir asgari ücret oranı belirlenir. Eğer taraflar anlaşmaya varamazsa, hükümet nihai kararı verir.
Asgari ücret işveren maliyeti ne kadar?
Asgari ücretin işveren maliyeti, sadece brüt asgari ücret değerinden oluşmaz. İşveren için ek maliyetler de bulunmaktadır. Türkiye'deki örnek üzerinden bu maliyetleri inceleyelim:
Brüt Asgari Ücret: İşçiye ödenen ücret.
SGK İşveren Primi: Brüt asgari ücretin belli bir yüzdesi olarak hesaplanır. Genellikle brüt ücretin %20.5'i kadardır (bu oran değişiklik gösterebilir).
İşsizlik Sigortası Primi: Brüt asgari ücretin belli bir yüzdesi olarak hesaplanır. Genellikle brüt ücretin %2'si işveren tarafından ödenir.
Buna göre, brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş olan asgari ücretin, 11 bin 402 lira 32 kuruşunu net asgari ücret, 1878 lira 3 kuruşunu SGK primi ve 134 lira 15 kuruşunu işsizlik sigortası primi oluşturdu. Yeni asgari ücretin işverene aylık maliyeti ise 15 bin 762 lira 4 kuruş oldu. Bu rakamın, 13 bin 414 lira 50 kuruşu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşu SGK primi (işveren payı), 268 lira 29 kuruşu işveren işsizlik sigorta primi kalemlerinden oluştu.
2024 asgari ücret zammı ne kadar olacak?
Yıl sonu enflasyon tahminine ve gelen son rakamlara dikkat çeken Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, 2024 asgari ücret için rakam verirken; "Daha altında olma ihtimali yok" diye konuştu.
Asgari ücret zammında belirleyici unsurlardan olan enflasyon rakamlarının şu an için yüzde 25 seviyesine ulaşmış durumda olduğunun altını çizen Kaya," 2023 yılının son 6 aylık dönemine baktığımızda ve şu anki son 3 aylık enflasyon rakamı yaklaşık yüzde 25 seviyesinde.
Yani Temmuz ayında yüzde 9, Ağustos ayında yine yüzde 9,76 ve Eylül ayındaki yüzde 4,75'lik rakamı ilave ettiğimizde yaklaşık olarak yüzde 25 seviyesine şu an ulaşılmış oldu. Bunun üzerine de Ekim, Kasım ve Aralık aylarının enflasyon rakamları gelecek." dedi.
Kaya asgari ücret 2024 zammı için şunları söyledi: "Merkez Bankası ve Hazine Bakanlığı'nın tahminlerine bakıldığında da yıllık enflasyon rakamı yüzde 68 seviyelerinde olacak. Bunun yarısı yani yüzde 33-35 arası Temmuz ayı enflasyon rakamı olarak, asgari ücrete yansıtılacağı için; geri kalan miktarı da 2024 yılının ilk 6 aylık döneminin enflasyon rakamı olarak asgari ücrete yansıtılacaktır. “
2024 asgari ücret zammı için tahminde bulunan Kaya, “1 Ocak 2024'ten itibaren farklı bir oran belirlenmediği taktirde 15 bin TL seviyesine gelecektir. Yani asgari ücretin 15 bin TL'nin altında olma ihtimali yok." diye konuştu.
Asgari ücret nasıl hesaplanır?
Asgari ücret, günlük, haftalık veya aylık olarak ödenebilir. Günlük asgari ücret, aylık asgari ücretin 30'a bölünmesi ile hesaplanır. Haftalık asgari ücret, aylık asgari ücretin 4,33'e bölünmesi ile hesaplanır.
Brüt Asgari Ücret: Resmi olarak belirlenen ve işçiye ödenecek toplam miktardır.
SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) İşçi Primi: Brüt asgari ücretin genellikle %14'ü kadarıdır.
İşsizlik Sigortası Primi (İşçi Payı): Brüt asgari ücretin %1'i kadarıdır.
Gelir Vergisi: Asgari ücretten alınan gelir vergisi oranı, gelir vergisi dilimine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak asgari ücretle çalışanlar genellikle ilk dilimde yer alırlar.
Net asgari ücreti hesaplamak için:
Net Asgari Ücret = Brüt Asgari Ücret - (SGK İşçi Primi + İşsizlik Sigortası Primi + Gelir Vergisi)
formülünü kullanabilirsiniz.
Yeni asgari ücret hangi kalemleri etkileyecek?
Asgari ücretin artması veya değişmesi birçok kalemde doğrudan ya da dolaylı etkiler yaratabilir. İşte asgari ücretin değişmesiyle etkilenebilecek bazı temel kalemler:
İşçi Maaşları: Asgari ücretteki bir artış, asgari ücretle çalışan işçilerin net maaşını doğrudan etkiler.
SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) Primi: İşveren ve işçi için SGK primleri brüt maaş üzerinden hesaplandığı için asgari ücretteki bir değişiklik, bu primlerin miktarını da etkiler.
İşsizlik Sigortası Primi: Hem işverenin hem de işçinin ödediği işsizlik sigortası primleri brüt ücret üzerinden hesaplandığı için bu primler de etkilenir.
Gelir Vergisi: Asgari ücretin değişmesi, gelir vergisi dilimlerine giren kişi sayısını ve ödenecek vergi miktarını etkileyebilir.
Sosyal Yardımlar: Bazı sosyal yardımlar ve destekler, hanehalkının gelirine bağlı olarak belirlenebilir. Asgari ücretin artması, bu yardımların ve desteklerin dağıtımını ve miktarını etkileyebilir.
Yıllara göre asgari ücret tutarları