Emeklilik birçok insan için uzun çalışma yıllarının ardından gelen hak edilmiş bir ödül olarak kabul ediliyor. Ancak, yeni finansal araçlar ve düzenlemelerle bu süreç artık daha kolay ve esnek bir hale geliyor. Çalışma hayatı süresince yapılan tasarruflar ve bu tasarrufların yönetimi, emeklilik planlamasının en önemli unsurları arasında bulunuyor. Günümüzde modern finansal planlama teknikleri ve devlet tarafından sağlanan çeşitli teşviklerle, emeklilik hedeflerine ulaşmak eskisinden çok daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşebiliyor.
Son düzenlemelerle, sadece aktif çalışanlar değil, aynı zamanda prim ödemesi yapanlar da dahil edilerek mevcut sistem genişletildi. Bu değişiklikler, bireylerin yaşam boyu karşılaştıkları çeşitli zorluklar ve değişen ihtiyaçları dikkate alınarak gerçekleştirildi.
Prim günü yetersiz olan fakat yaşı nedeniyle prim günlerini tamamlama imkanı olmayan kişiler için "yaştan emeklilik" seçeneği bulunuyor. Bu uygulama, ilk sigortalılık tarihine göre değişen şartlarla 10 yıl, yani 3600 gün prim ödemesiyle emeklilik imkanı sunuyor.
Yaştan emeklilik sayesinde, yaşları ilerlemiş ve prim gün sayısı az olan kişiler daha düşük prim ödeyerek emekli olabiliyorlar. Hatta sadece 10 yıl çalışan bir kişi bile bu imkandan yararlanabiliyor, ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak gerekiyor.
Bu uygulama, emeklilik hakkını koruyarak prim günü eksikliği olan bireylerin emeklilik sürecini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Yaştan emeklilik, belirli bir yaşa gelmiş ve normal emeklilik için gerekli prim ödeme sayısını dolduramamış yani yeterince çalışamamış kişilere sağlanan bir haktır. Prim gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilir.
İLK TARİHE DİKKAT
Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre farklılaşıyor. 9 Eylül 1981'den önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3600 prim günüyle emekli olabilir.
Diğer yandan 9 Eylül 1976'dan önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3600 gün primle emekli olabilir.
Daha geç sigortalı olan kişiler de 10 yılla, yani 3600 günle emekli olma hakkına sahip. Ancak bunun için aynı zamanda 15 yıllık sigortalılık şartı da söz konusu.
Diğer yandan daha geç sigortalı olan kişilerin yaş haddinde de yükselme olur.
Örneğin ilk kez 1 Ocak 1990 tarihinde sigortalı olmuş bir erkek çalışan 3600 gün primini 1 Ocak 2018'de doldurmuşsa 15 yıllık sigortalılık süresi ve 60 yaşını doldurmak şartıyla yaştan emekli olabilecektir.
Diğer yandan 9 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan kişiler için yaştan emeklilikte 3600 gün prim yeterli olmuyor.
Bu kişilerin yaştan emekli olabilmeleri için 4500 gün prim yani 12 buçuk yıl çalışmış olma, 25 yıl sigortalılık ve kadınsa 58, erkekse 60 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor. Dolayısıyla yaştan emeklilik şartları herkes için farklı olabiliyor.
STAJ VE KADEMELİ EMEKLİLİK DÜZENLEMESİ GELECEK Mİ?
Cevdet Yılmaz staj ve kademeli emeklilik konularında da şunları söyledi: "Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok, bu gelecekte olmayacak anlamına gelmiyor, ama sosyal güvenlikle ilgili yapılacak çalışmaların daha bütüncül bir çerçevede, daha kapsamlı, bütün dengelerin gözetildiği bir anlayışla gerçekleşmesi."