|

Çin'in Mao’dan sonra en güçlü lideri

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ismini anayasaya yazdırarak Mao’dan sonra en güçlü lider konumuna geldi. Mehmet Öğütçü ve Altay Atlı, Mao’dan sonra yaşarken adı anayasaya giren ilk lider Şi Cinping’in, Çin’de gelmiş geçmiş en etkili ve vizyon sahibi lider olduğu konusunda hemfikirler ancak önünde büyük engeller olduğunu da vurguluyorlar. Son 5 yıl içinde iktidardaki gücünü pekiştiren Cinping’in önümüzdeki dönemde Tek Kuşak Tek Yol projesinin de içinde olduğu ekonomik projelerle ülkesini Asya Pasifik’te büyük bir güç haline getireceği değerlendiriliyor.

Yeni Şafak ve
04:00 - 26/10/2017 Perşembe
Güncelleme: 03:12 - 26/10/2017 Perşembe
Yeni Şafak
Gündem
Gündem

Şi Cinping, Mao’dan sonra gelmiş geçmiş en güçlü lider. Çin'de uzun süre kolektif liderliği ayakta tutmaya çalıştılar ancak bu işlemedi. Tek güçlü lider Çin’in daha ileri gitmesi açısından elzem. Şi Cinping hem askeri komite başkanlığını aldı, hem politika başkanı, hem Komunist Parti Genel Sekreteri hem Cumhurbaşkanlığı ile olması gereken bütün rolleri üzerinde topladı. Şahıs olarak iyi eğitimli olduğu için kendisine rakip olacak parti liderlerini de bir çizgiye getirdi. Bu açıdan diğer Çinli liderlere kıyasla daha donanımlı ve vizyonlu bir lider. Bu vizyonunun en çarpıcı örneğini ise tek kuşak tek yol projesinde görüyoruz. Modern İpek Yolu’nun canlandırılması, hem karayolu ile hem deniz yolu ile yılda 900 milyon dolarlık bir alt yapı bütçesi oluşturdu. Sadece kendisi için değil bu kuşak üzerindeki 56 ülkede yatırımları öngören bu boyutlarıyla bakarsanız Çin’in 2050 hedefine ulaşması için şu ana kadar gelmiş geçmiş en etkili lider Şi Cinping’dir. En son yapılan Ulusal Halk Komitesi Toplantısın’da da ilan ettiği pozisyonuyla bunu pekiştirdi.


Askeri güç şart

Çin şu durumun farkında, yeni ekonomik süper güç iseniz bunu askeri güçle takviye etmezseniz eğer, Amerika›ya meydan okumanız ya da Amerika ile yarış yapmanız mümkün değil. Şu bir gerçek, günümüz dünyasında ve öngörülen gelecekte Amerika hala başedilmesi zor bir güç. Çin’in daha kat edeceği önemli bir mesafe var. Öncelikli olarak derin denizlere ulaştırabileceği donanması yok. Amerikalıların dünyanın her yerinde operasyon yapabilecekleri 17 uçak gemisi var. Çin’in sadece bir tane var. Çin’in hava kuvvetleri Rusya’dan aldığı uçaklardan oluşuyor ya da onların modifikasyonlarıyla elde edilmiş, dolayısıyla hava gücü çok kuvvetli değil. En büyük gücü kara gücünde o da sayısal olarak var. Ama ekonomide, teknolojide gerçekleştirdiği atılımlar gibi askeriye de de uzay sanayide uydu göndermek konusunda olsun Batı'yla yarışabilecek düzeyde.

20 yıl içinde küresel güç

Teknolojisi geliştikçe ve askeriyeye harcadığı bütçe rakamsal olarak yükseldikçe, ki yükseliyor şu anda dünyada silahlı kuvvetlere en fazla para harcayan ülke, GSMH yüzdesi olarak Çin. Bu önümüzdeki dönemde Amerika’yı yakalamaya başlayacağı yönünde bir işaret ama bu hemen olmayacak. Çin’in küresel bir askeri güç haline gelmesi en az bundan 20 yıl sonrasına kadar gelişecek bir süreç. Onun içindir ki Çin hali hazırda yumuşak güç stratejilerine önem veriyor. Yani ekonomik projeler, alt yapı projeleri, kültürel diplomasi vs. Sert çıktığı iki nokta var; Birisi Güney Çin denizindeki haklar, adaların egenemenlik haklarını kıskançlıkla savunuyor bu konuda Filipinler ve Vietnamla ciddi ihtilafları var. Diğer önemli husus da Tayvan konusu. Tayvanın Çin'in bir parçası olduğunu düşünüyor, bağımsızlığını tanımıyor. Tek Çin iki sistem olarak düşünüyor. Egemenlik haklarının ihlal edildiğini düşünürse buralarda kuvvet kullanmaktan çekinmez.

Sosyalist karakterli ekonomi

Çin'de bizim bildiğimiz eski komünizm kavramı kalmadı. Uzun yıllar Çin karakterli sosyalizm kullanıldı. Yani piyasa ekonomisine geçerken Rusya gibi gürültülü tepeden inme bir sisteme geçilmedi. Çin›in sosyalist karakterini de koyacak şekilde bir çin ekonomisi yaratıldı. Artık parti haricinde komünizimin hiç lafı edilmiyor. Ama şu andaki Çin’e bakarsanız komünizm sosyalizmden ziyade çok güçlü bir devlet kapitalizmini görürsünüz. Ve devlet kapitalizmi de yavaş yavaş özel sektöre kapılarını açıyor özellikle Çin’in doğu sahillerind. Artık Çin’e özgü bir komunizmden ziyade Çin’e özgü bir kapitalizmden bahsedilebilir.

Mehmet Öğütçü /
Global Resources PartnershIp Başkanı
#Çin
#Şi Cinping
6 yıl önce