Kadına şiddet, terör, asayiş olaylarının "çoğunlukla" baş kahramanı olan erkekleri son yıllarda sıkça konuşur, tartışır olduk. Her yeni gelişmede sosyolog ve psikologlar suçlu ya da masum toplumda baskın olan "erkeklik" kavramının dışa yansımasını analiz ediyor. Peki erkek olmak ne demek? Hollanda'da yaşayan sanatçı Ahmet Polat, Lecia Galeri'de açılan yeni sergisi "The Myth of Men" de erkeklik sosyolojisinin peşine düşüyor. Fotoğraf ve videolardan oluşan sergi, erkeklik kavramına farklı açılardan yaklaşarak bu kişilerin temsil ettikleri sıfatlarından sıyrıldıkları kişisel zamandaki hareketlerine odaklanıyor. 15. İstanbul Bienali'ne paralel olarak gerçekleşen sergi aynı zamanda sosyolojik ve psikolojik bir araştırma projesi gibi. Çekimleri Hollanda, Belçika ve Türkiye'de genellikle erkeklerin bir araya geldiği kahvehane, sanayi mahallesi veya berber gibi klasik mekanlarda yapılan çalışma erkeklere özgü sünnet, pehlivan güreşi veya semazen öğretisi gibi ritüelleri kaydediyor.
Uluslararası birçok sergi ve projede yer alan sanatçı Ahmet Polat, 17 yaşından beri "erkeklik" kavramı üzerinde düşündüğünü söylüyor. Bu kavramın toplumda, akademide ve sanatta yeterince konuşulmadığını belirten sanatçı şunları söylüyor: "Erkek olmak çok kolay ama erkek olmak ne demek? Her ülke buna başka bir şekilde bakıyor. Altyapı çok önemli. Dünyada büyük değişimler olurken geçerli olan klasik bakış açısını tartışmaya açmamız lazım. Erkekler hiçbir zaman incelenmemiş. Üzerine yazılmış çok az kitap var. Son 200-300 yıldaki akademik dünyanın çoğu erkeklerden oluşuyor. Bunlar beyaz erkekler. Çoğu Avrupalı. Sıklıkla kendileri dışındaki şeyleri araştırmışlar. Kadınlar gibi, göçmenler gibi. Son 15 sene içinde bu konuda yazılan ancak bir iki kitap bulabilirsiniz. Biz de bunu niye kimse araştırmamış dedik ve çalışmaya başladık. Erkek olmak ne demek konusunu tekrar tartışmaya açmak istiyorum."
Araştırma kapsamında Arap, İngiliz, Fas, Türk başta olmak üzere farklı milletlerden 200 erkek ve kadınla görüştüklerine dikkat çeken sanatçı, değişik bakış açılarından bilgi toplamaya çalıştıklarını söyledi. Bu kapsamlı görüşmelerden yola çıkarak hazırlanan 15 dakikalık videolarda izleyiciye sunuluyor. Kimisi erkekliğe atfedilen önemi toplumsal bir baskı olarak sunarken kimisi de bundan onur ve gurur duyduğunu söylüyor. Verilen yanıtlarda kimi "Annem hastalığında onu tek başıma doktora götürdüğüm zaman" kendisini "erkek" olarak hissederken kimisi de "Babam ilk kez fikrimi sorduğunda" ya da "İlk kez baba olduğum zaman" bu hissi yaşadım diyor. Araştırmada görüşülen kadınlar ise erkekliği, "Yakışıklı, az konuşan, kültürlü, eğitimli ve kibar olabilen kişiler" olarak tanımlıyor. "The Myth of Men" sergisi 2 Aralık Cumartesine dek ziyaret edilebilir.
Polat, sergiye ismini veren "Mit" kavramının çıkış noktasını şöyle özetliyor: "Dünyada standart bir erkek mitolojisi var. Dürüst, güçlü ve cebinde para olması lazım. Mit bu ama gerçek her zaman bu değil. İçine dokunduğunuzda bir şey yok yok. Bu miti göstermeye çalıştık.". Polat şöyle konuşuyor: "Hayat içinde bir an geliyor baba olmak nedir bunu doğru şekilde nasıl yaparız diye kimseye soramıyoruz. Çünkü soru sormak bir erkek olmak gibi değil. Baba olmak zor. Ama babalık nedir, iyi bir koca nasıl olunur bunları artık konuşmamız lazım. Bir sürü beklenti var ama o beklentiler nereden geldi, alt yapısı nedir bunlar araştırılmamış. Tek bir sonuç yok çünkü tek bir erkek yok. Geriye dönüp araştırmalar yapmak daha önemli. Babalar oğullarıyla sohbet etmiyor, bir şeyler paylaşmıyor. İlişkiler çok kopuk. Biz de bunu bir şekilde tartışmaya açmak istiyoruz. Artık babaların da bir şekilde oğullarıyla konuşması gerekiyor. Bir çok sembolik şeye yer verdik. O konuyu açmak bir başlangıçtır."
