ABD Başkanı Donald Trump için “güven oyuna” dönüşen ara seçimlerden, bölünmüş bir kongre ve ülke çıktı. Demokratlar bütün çabalarına rağmen “Mavi dalga” olarak nitelenen Kongre’nin her iki kanadında üstünlük sağlama hedefini yakalayamazken, Cumhuriyetçi Parti’nin 8 yıldır Temsilciler Meclisi’nde devam eden üstünlüğüne son vermeyi başardı. Demokratların, Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu kazanmasında, kadın, genç ve Hispanik nüfusun seçime katılım oranındaki artış etkili oldu. ABD Başkanı Trump, Temsilciler Meclisi’ndeki kayba rağmen, kendini “sihirbaz” ilan etti ve sonucu “Muazzam bir başarı” olarak nitelendirdi. Temsilciler Meclisi Demokrat Parti Azınlık Lideri Nancy Pelosi ise sonuçlar sonrası yaptığı açıklamada “Yarın Amerika’da yeni bir gün olacak. Bu, Demokrat ve Cumhuriyetçi meselesi değil, ABD’de Trump yönetimine karşı Anayasayı tekrar yerine getirme meselesidir” diyerek, yeni dönemin Trump yönetimi için zorlu geçeceğinin sinyalini verdi. Trump da Pelosi’yi arayarak seçim başarısından dolayı kutladı. Daha sonra açıklamalarda bulunan Trump, Pelosi’ye Temsilciler Meclisi Sözcüsü olmayı teklif etti. Trump, “Eğer Demokratlar zorluk çıkarırsa Cumhuriyetçi oylardan destek veririz” dedi.
İKİ PARÇALI KONGRE
ABD’de seçmenler, 100 sandalyeli Senatodaki 35 sandalye ile Temsilciler Meclisi’ndeki 435 sandalyenin tamamı için sandık başına gitti. Resmi olmayan sonuçlara göre, iki kanatlı Kongre’nin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu Demokrat Parti ele geçirdi. Temsilciler Meclisi’nde Demokratlar 220, Cumhuriyetçiler 194 sandalyenin sahibi. Senatoda ise daha önce 51-49 olan Cumhuriyetçilerin çoğunluğu en az 3 Cumhuriyetçi sandalye eklenerek devam etti. Sonuçlar neticesinde Washington’daki tek parti (Cumhuriyetçi) iktidarı da sona erdi. ABD Kongresi’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ele geçiren Demokratlar, kilit komitelerin kontrolünü de eline aldı. Dış İlişkiler, İstihbarat, Adalet gibi komitelerin başkanlığını artık Demokrat Parti’den isimlerin yürütecek olması, Trump’ın başkanlık dönemindeki veya öncesindeki atama ve eylemlerinin yeniden sorgulanması neticesini doğuracak. Bu durum, başkanlık süresinin bitmesine iki yıl kala, Trump’ın daha sert bir iç muhalefetle yüzleşmek ve ödün vermek zorunda kalabileceği anlamı taşıyor.
“BEN BİR SİHİRBAZIM”
Seçim süreci boyunca ırkçı ve ayrımcı bir dil kullanmaktan geri durmayan Trump ise Kongrenin üst kanadı Senato’da Cumhuriyetçilerin sandalye sayısını artmasında kendine pay çıkardı. Twitter’da paylaşımlarda bulunan Trump sonucu, “Muazzam bir başarı. Hepinize teşekkür ederim” mesajıyla değerlendirdi. ABD Başkanı bir başka tweetinde ise “Kapitalist Kodu” isimli kitabın yazarı Ben Stein’ın, “Trump, ABD’nin 105 yıllık seçim tarihinde ara seçimde Senato’da çoğunluğu elde eden 5 başkandan biri oldu. Sayın Trump bir sihirbaz. Kulağının arkasından sihir çıkaran biri” sözlerini paylaşması dikkat çekti. Trump’ın olası bir azil sürecini, son karar mercii Senato’da çoğunluğu sağlayarak bertaraf ettiği değerlendiriliyor.
Seçimin kaderini belirleyen üçlü
Ara seçimlerin kaderini belirleyen üçlü ise kadınlar, gençler ve Hispanik nüfus oldu. Demokratlar, Trump’ın özellikle kadınlar ve göçmenleri hedef alan politikalarını kazanıma çevirmeyi başardı. Reuters/Ipsos’un seçim günü yaptığı ankete göre, kadın seçmenin yüzde 55’i, 18-34 yaş arası gençlerin yüzde 62’si ve Hispanik seçmende de Demokratlar Cumhuriyetçilere yüzde 33’lük bir fark attı. Üç grubun seçimlere yoğun katılımı Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ni kaybetmesinde önemli rol oynadı.
Trump istedi bakan bıraktı
Seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından Trump’ın kabinesinde deprem yaşandı. ABD Adalet Bakanı Jeff Session, Başkan Donald Trump’ın isteği üzerine görevinden ayrılığını duyurdu. Sessions’ın istifa mektubunda, “Sayın Başkan, sizin isteğiniz üzerine istifamı sunuyorum. Bana bu fırsatı verdiğiniz için teşekkür ederim” ifadelerine yer verildi. Trump, Sessions’ın ardından Adalet Bakanlığı Özel Kalem Müdürü Matthew G. Whitaker’ın bu görevi geçici olarak devralacağını duyurdu.
ABD basını: Trump mağlup oldu
ABD basını seçim sonuçlarını, Trump için belirsiz sonuç ve mağlubiyet yorumuyla verdi. ABD’nin en önemli gazeteleri, seçim sonuçlarını “Trump için belirsiz” diye yorumlarken, Wall Street Journal, bu seçimin Trump açısından “Bazı avantajları barındıran bir mağlubiyet” olarak niteledi. New York Times gazetesi Demokratların Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmelerine karşın Cumhuriyetçilerin Senato’da çoğunluklarını pekiştirdiğine işaret etti. Washington Post gazetesi ise Demokratların Temsilciler Meclisi zaferini ön plana çıkardı. Gazetenin birinci sayfasında yer alan bir yazıda “Trump için referandum niteliği taşıyan seçimlerden belirsiz sonuç çıktı” değerlendirmesi yapıldı. Wall Street Journal da ‘Belirsiz Sonuç’ manşetiyle çıktı. Gazetenin birinci sayfasında ‘Trump için bazı avantajları da barındıran bir mağlubiyet’ deniyor. Demokratların ise Cumhuriyetçiler tarafından domine edilen Kongre’deki dengeleri değiştirdiği ifade ediliyor. Yerel gazetlerden San Francisco Chronicle, seçim sonuçlarını “Demokratlar Temsilciler Meclisi’ni geri aldı” başlığıyla duyurdu. San Diego gazetesinde yer alan haberde de “Kongre’de güç bölündü” ifadeleri yer aldı.
